E-KsięgarniaJedno z przełomowych wydarzeń naszej najnowszej historii – wybory parlamentarne z 4 czerwca 1989 r. Choć nie były całkiem wolne, okazały się momentem, w którym znaczna część społeczeństwa wyraziła swój sprzeciw wobec systemu komunistycznego, przyczyniając się do jego upadku. Jak przebiegały w ówczesnym województwie katowickim? Jaka była w ich przededniu kondycja partii komunistycznej – Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i opozycji, głównie „solidarnościowej”? Jakie było znaczenie wyborów czerwcowych dla kraju, dla Europy, dla naszego regionu? Temu poświęcony był panel dyskusyjny „<Zachodźże, czerwone słoneczko>.Wybory czerwcowe 1989 r. w byłym województwie katowickim“, z udziałem historyków Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział w Katowicach: dr. hab. Adama Dziuby, dr. Tomasza Kurpierza, dr Jarosława Nei, dr. Bogusława Tracza. Moderacja: dr Sebastian Rosenbaum. Wydarzeniem towarzyszącym dyskusji było otwarcie wystawy „Już zachodzi czerwone słoneczko. Wybory’89 w województwie katowickim“. Dyskusja odbyła się w samo południe we wtorek 4 czerwca 2019 r. w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN w Katowicach im. Henryka Sławika, przy ul. św. Jana 10.
3 czerwca 2019 r. o godz. 10.00, w Muzeum Historii Katowic, przy ul. ks. J. Szafranka 9, odbyła się konferencja popularnonaukowa „Zdarzyło się 4 czerwca“, zorganizowana przez Urząd Miasta Katowic, z okazji 30. rocznicy wyborów do tzw. Sejmu kontraktowego. Jednym z prelegentów jest historyk Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach – dr hab. Adam Dziuba, który przedstawi referat na temat wyborów 4 czerwca 1989 roku w województwie katowickim.
Zapraszamy ponadto na wykłady dr. hab. Adama Dziuby w kolejnych miejscach:
5 czerwca, godz. 14.30 na Zamku Piastowskim w Raciborzu (ul. Zamkowa 2) – Wybory z 4 czerwca 1989 r. w województwie katowickim.
5 czerwca, godz. 17.00 w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Bolesława Lubosza w Tarnowskich Górach (ul. Zamkowa 5) – wykład „Wybory czerwcowe 1989 roku na Górnym Śląsku i w obwodzie wyborczym nr 36“. Następnie panel dyskusyjny z udziałem: Piotra Hanyska, Stanisława Kowolika, Krzysztofa Kudlka, Zenona Pigonia. Moderacja Robert Ciupa (dyrektor Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności).
6 czerwca, godz. 12.00 w Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej w Wodzisławiu Śląskim (ul. Ignacego Daszyńskiego 2) – „Czy to już była demokracja? Refleksje wokół wyborów z 4 czerwca 1989 r.
4 czerwca 2019 r. w Książnicy Beskidzkiej w Bielsku-Białej, przy ul. Słowackiego 17a odbył się wykład Artura Kasprzykowskiego (Oddziałowe Archiwum IPN w Katowicach) pt. „Wybory 1989 w województwie bielskim”, połączony z wernisażem wystawy „Trzydzieści pięć procent wolności. Wybory 4 czerwca 1989 roku na Podbeskidziu”.
Na wystawie zaprezentowano archiwalia, związane z wyborami 1989 roku - plakaty, ulotki, biuletyny, fotografie. Dokumentują one niezwykłą, pospieszną ale i niezwykle barwną kampanię wyborczą strony opozycyjnej głównie na Podbeskidziu czyli na terenie ówczesnego województwa bielskiego. Są tam oryginały słynnych wyborczych plakatów "W samo południe" czy "Gwiazdy głosują za Solidarnością" (Jane Fonda, Nastasja Kinski i Carole Bouquet ze znaczkami "S"), plakaty wszystkich podbeskidzkich kandydatów "Solidarności" sfotografowanych z Lechem Wałęsą czy lokalne ulotki, cegiełki, „wyborcze ściągi“ i inne wydawnictwa. Ciekawostką są rzadko spotykane wydawnictwa promujące kandydatów strony rządowej - plakaty z hasłami „Sama opozycja to nie propozycja“, „Polska niepodległa to tylko Polska socjalistyczna“ czy ze słowami ówczesnego premiera PRL M. F. Rakowskiego „Niemożliwe? Nie znam takiego słowa“. Wszystkie prezentowane dokumenty pochodzą ze zbiorów Artura Kasprzykowskiego (IPN Katowice).
Dla zwiedzających wystawa jest dostępna do 14 czerwca 2019 r.
W 2019 r. obchodzimy trzydziestą rocznicę obrad Okrągłego Stołu, negocjacji toczonych w dniach od 6 lutego do 5 kwietnia 1989 r. między przedstawicielami władz PRL i części „Solidarności” skupionej wokół Lecha Wałęsy. Za kilka dni, 4 czerwca minie 30 lat od pierwszych w powojennej historii kraju, częściowo wolnych wyborów do Sejmu oraz całkowicie wolnych do przywróconego Senatu.
Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach zaprasza na wykłady Artura Kasprzykowskiego oraz prezentację wystawy „Trzydzieści pięć procent wolności. Wybory 4 czerwca 1989 roku na Podbeskidziu” w Bielsku-Białej i Cieszynie:
Piątek 31 maja 2019 r. godz. 10.00, Liceum Ogólnokształcące Towarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie (ul. Sienkiewicza 2) – Wykład Artura Kasprzykowskiego „Wybory 1989 w województwie bielskim” (w ramach programu „Impuls’89”).
Sobota, 1 czerwca 2019 r. godz. 11.00, sala sesyjna Ratusza w Bielsku-Białej (pl. Ratuszowy 1) – Wykład Artura Kasprzykowskiego „Wybory 1989 w województwie bielskim” połączony z prezentacją wystawy „Trzydzieści pięć procent wolności. Wybory 4 czerwca 1989 roku na Podbeskidziu” w ramach rocznicowego spotkania działaczy i wolontariuszy Wojewódzkiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”.
Wtorek, 4 czerwca 2019 r. godz. 17.00, Książnica Beskidzka Bielsko-Biała ul. Słowackiego 17a – Wykład Artura Kasprzykowskiego „Wybory 1989 w województwie bielskim” połączony z prezentacją wystawy „Trzydzieści pięć procent wolności. Wybory 4 czerwca 1989 roku na Podbeskidziu”.
Polecamy:
Portal „Gliwicka Opozycja 1945-1990“
29 maja 2019 uruchomiony zostanie portal internetowy Gliwicka Opozycja 1945-1990 poświęcony uczestnikom szeroko pojętego oporu społecznego, działaczom różnych nurtów i środowisk, ludziom odważnym, zaangażowanym w działalność wolnościową i za tę działalność prześladowanym przez komunistyczny reżym. Portal, nad którym prace trwają od 2018 roku, powstał z inicjatywy dyrektora Muzeum w Gliwicach, Grzegorza Krawczyka. Prace nad portalem pracownicy Muzeum w Gliwicach prowadzili we współpracy z historykami Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach. W jednym miejscu udało się zgromadzić informacje o wydarzeniach, a przede wszystkim osobach, które nad Kłodnicą przecierały polską drogę do wolności. Projekt ma charakter otwarty, a portal będzie systematycznie rozbudowywany.
www.opozycja.muzeum.gliwice.pl