Nawigacja

Aktualności

Odsłonięcie pomnika upamiętniającego Karola Czornego – Czechowice-Dziedzice, 20 listopada 2021

Pomnik został sfinansowany ze środków m.in. Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach.

Staraniami i wysiłkiem grona społeczników, przy wsparciu ze strony Fundacji „Orlen” i Instytutu Pamięci Narodowej, powstał pomnik dedykowany Karolowi Czornemu (1893–1945), patriocie i społecznikowi, działaczowi niepodległościowemu, naczelnikowi Ochotniczej Straży Pożarnej w Czechowicach, zamordowanemu 20 listopada 1945 r. przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.

W 76. rocznicę śmierci Karola Czornego, 20 listopada 2021 r. odbyło się uroczyste odsłonięcie pomnika przy siedzibie Ochotniczej Straży Pożarnej „Lipowiec“ w Czechowicach-Dziedzicach, przy ul. Zamkowej 74. W uroczystości wziął udział dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa IPN.

Prezes IPN dr Karol Nawrocki napisał w liście, który został odczytany przez zastępcę prezesa Instytutu dr Mateusz Szpytmę:

Za swoją postawę, głęboki patriotyzm i wewnętrzną niezgodę na życie pod komunistycznym jarzmem, Karol Czorny podzielił los bohaterów II konspiracji. Został zamordowany dokładnie 76 lat temu i do dziś nie znamy miejsca jego pochówku. Jako Instytut Pamięci Narodowej nie spoczniemy jednak w działaniach, by odnaleźć jego doczesne szczątki i oddać je z honorami polskiej ziemi”.

Po uroczystości dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa IPN oraz Jan Kwaśniewicz, naczelnik OBUWiM IPN w Katowicach  złożyli kwiaty na grobie kpt. Henryka Flamego „Bartka". 

Karol Czorny urodził się 13 sierpnia 1893 r. w Czechowicach.  Z zawodu cieśla, pracę w Śląskiej Fabryce Kabli w Czechowicach-Dziedzicach łączył z pracą na roli. Od najmłodszych lat był zaangażowany w działalność społeczną, należąc między innymi do Ochotniczej Straży Pożarnej w Czechowicach-Dziedzicach. Był także podoficerem Wojska Polskiego. W latach 30. XX w. pełnił funkcję zastępcy naczelnika lokalnej OSP. Po zakończeniu II wojny światowej ponownie wybrany na funkcję kierowniczą – od końca kwietnia 1945 r. był naczelnikiem Rejonu Pożarniczego w Czechowicach-Dziedzicach. Zaangażowany w antykomunistyczny ruch oporu, był bliskim współpracownikiem Narodowych Sił Zbrojnych, a w zabudowaniach jego gospodarstwa znajdował się partyzancki schron. Z końcem 1945 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy UBP. Z relacji świadków wynika, że próbowano torturami wymóc na nim denuncjację innych współpracowników NSZ. Pomimo tortur nie wydał nikogo. Został zamordowany 20 listopada 1945 r., a jego ciało pogrzebano w nieodkrytym do dziś miejscu.

Życiorys opracowano na podstawie T. Greniuch, Chrystus za nas, my za Chrystusa, 2008

do góry