Nawigacja

Aktualności

100. rocznica powołania Wojciecha Korfantego na stanowisko polskiego komisarza plebiscytowego – Bytom, 20 lutego 2020

20 lutego 2020 r. w Bytomiu odbyły się uroczyste obchody 100. rocznicy powołania Wojciecha Korfantego na stanowisko polskiego komisarza plebiscytowego. Katowicki oddział IPN był współorganizatorem obchodów.

W ramach obchodów już od rana uczniowie bytomskich szkół wzięli udział w spacerach edukacyjnych śladami Korfantego. Podczas spacerów otrzymali materiały historyczne (m.in. mapownik, filmową encyklopedię powstań śląskich, spacerownik po Bytomiu) poświęcone polskiemu komisarzowi plebiscytowemu oraz wydarzeniom, które odegrały kluczową rolę w walce o polski Śląsk.

Główne uroczystości odbyły się po południu na bytomskim Rynku, wzięli w nich udział przedstawiciele władz miejskich w Bytomiu, Urzędu Wojewódzkiego, Urzędu Marszałkowskiego, posłów i senatorów RP oraz miast Metropolii, między innymi Katowic, Świętochłowic, Piekar Śląskich, Tarnowskich Gór. W wydarzeniu uczestniczył dr Andrzej Sznajder, dyrektor Oddziału IPN w Katowicach. Obchodom towarzyszyła wojskowa asysta honorowa 34. Śląskiego Dywizjonu Rakietowego Obrony Powietrznej w Bytomiu. Gościem honorowym dzisiejszego wydarzenia był prawnuk Wojciecha Korfantego – Michael Korfanty. Delegacje złożyły kwiaty pod tablicą upamiętniającą Wojciecha Korfantego oraz tablicą Polskiego Komisariatu Plebiscytowego.

Wykonano pamiątkowe zdjęcie BYTOM 20.02.2020.

Ostatnim punktem obchodów był koncert „Krew i gniew” w wykonaniu Roberta Biniasa (Jo) na dziedzińcu Sądu Rejonowego w Bytomiu.

***

W styczniu 1920 r. wszedł w życie Traktat wersalski, co m.in. oznaczało rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia plebiscytu na Górnym Śląsku. Czuwać miała nad tym Międzysojusznicza Komisja Plebiscytowa i Rządząca na Górnym Śląsku złożona z przedstawicieli Francji, Wielkiej Brytanii i Włoch. Zarówno strona polska, jak i niemiecka utworzyły wkrótce własne komisariaty plebiscytowe, które miały odpowiadać za działania propagandowe. Rząd polski już w grudniu 1919 r. zdecydował, że polskim komisarzem plebiscytowym miał zostać Wojciech Korfanty. Ostatecznie nominacja z podpisem Józefa Piłsudskiego dotarła do Korfantego 20 lutego 1920 r. Na siedzibę Polskiego Komisariatu Plebiscytowego wybrano nieistniejący już budynek hotelu  „Lomnitz” w Bytomiu.

Wojciech Korfanty (1873–1939) to najważniejszy przedstawiciel polskiego ruchu narodowego z Górnego Śląska. Przeciwstawiał się germanizacyjnej polityce władz niemieckich wobec ludności polskiej, walczył o polepszenie sytuacji niższych warstw społecznych. Występował na forum parlamentarnym i na wiecach, był czynny jako dziennikarz i wydawca prasowy, stworzył gazety „Polak” i „Górnoślązak”. W listopadzie 1918 r. został członkiem Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu, kierował jej wydziałem wojskowym w czasie powstania wielkopolskiego. Gdy w traktacie wersalskim zapisano, że los Górnego Śląska ma zostać rozstrzygnięty w plebiscycie, stanął na czele Polskiego Komisariatu Plebiscytowego i kierował jego akcją propagandową. W maju 1921 r. wywołał III powstanie śląskie i został jego dyktatorem, odnosząc sukcesy militarne i polityczne. Wskutek oporu Józefa Piłsudskiego nie objął stanowiska premiera, pozostał jednak wiodącym politykiem w województwie śląskim. Był jednym z twórców i liderów polskiej chadecji, wydawcą i publicystą dziennika „Polonia”. Po zamachu majowym 1926 r. przeciwstawił się sanacji, za co spotkały go szykany, m.in. uwięzienie w Brześciu. W 1938 r. wyemigrował do Czechosłowacji. Powrócił do Polski w kwietniu 1939 r. i został aresztowany. Zmarł tuż po zwolnieniu z więzienia. Na Górnym Śląsku był legendą już za życia. Dziś jego pomnik uświetnia jeden z centralnych placów Katowic.

 

 

do góry