Instytut Pamięci Narodowej Promocja książki Czas przełomu. Destalinizacja, rok 1956 i koniec odwilży w województwie stalinogrodzkim/katowickim (1953–1961) t. 1 Schyłek stalinizmu i początek odwilży (1953-1955) – Katowice, 29 lutego 2024 - Aktualności -

29 lutego 2024 r. w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN w Katowicach im. Henryka Sławika, przy ul. św. Jana 10, odbyła się promocja książki dr. Tomasza Kurpierza (OBBH IPN Katowice) pt. Czas przełomu. Destalinizacja, rok 1956 i koniec odwilży w województwie stalinogrodzkim/katowickim (1953–1961). Tom 1, Schyłek stalinizmu i początek odwilży (1953-1955).

W dyskusji wzięli udział: dr Tomasz Kurpierz, autor publikacji, dr hab. Adam Dziuba (OBBH IPN Katowice), dr Konrad Rokicki (OBBH IPN Warszawa) i dr Paweł Sasanka (BBH IPN).

Śmierć Stalina w marcu 1953 r. wywołała w Związku Sowieckim walkę o władzę, w efekcie której czasowo zmniejszyła się zdolność Moskwy do realizowania polityki imperialnej w dotychczasowym stylu. W Polsce o jakichkolwiek większych zmianach w tym roku nie było jeszcze mowy. Mieszkańcy Katowic i całego województwa odczuli to szczególnie dotkliwe, kiedy to zostali „zaszczyceni” nową nazwą miasta (Stalinogród) i regionu (województwo stalinogrodzkie). W pewnych sferach, chociażby w polityce wobec Kościoła katolickiego, doszło wręcz do zaostrzenia kursu. Ale po kilku miesiącach pierwsze, początkowo bardzo drobne przejawy pewnej liberalizacji zaczęły się jednak pojawiać. Stopniowe ograniczanie działań Urzędu Bezpieczeństwa zakończone jego reorganizacją, widoczne od 1955 r. nieco śmielsze niż dotychczas dyskusje w łonie PZPR, zmiany w polityce gospodarczej (próby odejścia od skrajnie zideologizowanego na rzecz nieco bardziej pragmatycznego zarządzania przemysłem, szczególnie górnictwem), wreszcie zapowiedzi pewnej reorientacji w polityce władz komunistycznych wobec ludności rodzimej na Górnym Śląsku – wszystko to przygotowywało grunt pod olbrzymie poruszenie społeczne w roku 1956. Monografia, jedno z pierwszych  studiów schyłku stalinizmu w Polsce w ujęciu regionalnym, jest próbą opisania tych procesów na przykładzie województwa katowickiego/stalinogrodzkiego.

Monografia Tomasza Kurpierza jest pierwszym tomem serii wydawniczej Czas przełomu. Destalinizacja, rok 1956 i koniec odwilży w województwie stalinogrodzkim/katowickim (1953–1961).

Publikacja powstawała w ramach kierowanego przez dr. Pawła Sasankę Centralnego Projektu Badawczego Instytutu Pamięci Narodowej „Władze PRL wobec kryzysów społeczno-politycznych i opozycji demokratycznej 1956–1976”, jako część obszernego studium regionalnego „Czas przełomu. Destalinizacja, rok 1956 i koniec odwilży w województwie stalinogrodzkim/katowickim (1953–1961)“. Trzej autorzy studium: dr Tomasz Kurpierz, dr Jarosław Neja i dr hab. Adam Dziuba zamierzali przedstawić proces odchodzenia od stalinizmu, przebieg i skutki wydarzeń 1956 r. oraz kres politycznej odwilży w województwie stalinogrodzkim/katowickim. Studium się rozrosło i podzieliło na odrębne prace, składające się na trzyczęściowy cykl, tom pierwszy Schyłek stalinizmu i początek odwilży (1953-1955) został wydany w 2023 r.

Seria Wydawnicza Oddziału IPN w Katowicach.

Dr Tomasz Kurpierz – pracownik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach, zajmuje się m.in. biografistyką, opozycją i oporem społecznym w PRL oraz historią polityczną w okresie międzywojennym, autor i współautor: m.in. Zygmunt Lasocki 1867–1948. Między polityką a działalnością społeczną, Toruń 2009; Henryk Sławik 1894-1944. Biografia socjalisty, Warszawa-Katowice 2020; Solidarność” śląsko-dąbrowska 1980–1981. Szkic do monografii i dokumenty własne (wraz z Jarosławem Neją), Katowice 2012; Zbuntowani. Niezależne Zrzeszenie Studentów w województwie katowickim 1980–1989, Katowice 2012.