Nawigacja

Aktualności

Dyskusja wokół książki dr. hab. Adama Dziuby „»Nowa linia« na czasy po odwilży (1957–1961)“ – Katowice, 22 czerwca 2023

22 czerwca 2023 r. w Przystanku Historia Centrum Edukacyjnym IPN w Katowicach im. Henryka Sławika, ul. św. Jana 10 (III piętro) odbyło się spotkanie „Przełom czy kontynuacja. Województwo śląskie po 1956 r.“. Dyskusja wokół książki dr. hab. Adama Dziuby „»Nowa linia« na czasy po odwilży (1957–1961)“. Z autorem książki rozmawiali: dr Paweł Sasanka, dr Jarosław Neja i dr Tomasz Kurpierz.

Monografia Adama Dziuby „»Nowa linia« na czasy po odwilży (1957–1961)“ powstawała w ramach kierowanego przez dr. Pawła Sasankę Centralnego Projektu Badawczego Instytutu Pamięci Narodowej „Władze PRL wobec kryzysów społeczno-politycznych i opozycji demokratycznej 1956–1976”, jako część obszernego studium regionalnego „Czas przełomu. Destalinizacja, rok 1956 i koniec odwilży w województwie stalinogrodzkim/katowickim (1953–1961)“. Trzej autorzy studium: dr Tomasz Kurpierz, dr Jarosław Neja i dr hab. Adam Dziuba zamierzali przedstawić proces odchodzenia od stalinizmu, przebieg i skutki wydarzeń 1956 r. oraz kres politycznej odwilży w województwie stalinogrodzkim/katowickim. Studium się rozrosło i podzieliło na odrębne prace, składające się na trzyczęściowy cykl, którego ostatni tom „»Nowa linia« na czasy po odwilży (1957–1961)“ właśnie się ukazał – jako pierwszy.

Adam Dziuba zarysował w swej monografii okres odchodzenia od politycznej odwilży i ponownej stabilizacji systemu, już w zmienionych realiach, wynikających z przyjętej przez rządzącą PZPR nowej doktryny, cechującej się odwrotem od kolektywizacji, masowego terroru i ścisłego nadzorowania wszelkich zachowań społecznych. Opisał kierunek przemian zachodzących w popaździernikowych realiach na lokalnej scenie politycznej województwa katowickiego, wynikających z wpływu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej na jej polityczno-społeczne otoczenie oraz przebieg procesów politycznych.

Procesy zachodzące w regionie w latach 1957–1961 autor przedstawił z punktu widzenia wojewódzkiej organizacji Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, podmiotu sprawczego działań, których celem było utrzymanie nadrzędnej pozycji politycznej tej partii, nadwątlonej przez destalinizację, burzliwe wydarzenia roku 1956 i ich rezultaty. Pożądany przez partię komunistyczną rezultat jej działań oznaczał modernizację lub rekonstrukcję zachwianego w 1956 r. systemu kontroli nad gospodarką, administracją i zorganizowanymi formami życia społeczno-politycznego. PZPR osiągnęła swe cele, nadal rządziła państwem i regionem, choć pozostawiła obywatelom dużo szerszy ni z w latach stalinizmu margines swobody w życiu codziennym, kulturalnym i działalności społecznej poza sferą polityczną.

Tom zamyka zwieńczenie całego cyklu w postaci podsumowującego go artykułu Destalinizacja i nowe otwarcie, opracowanego wspólnie przez autorów poszczególnych tomów. Stanowi on zwięzłe podsumowanie przemian zachodzących w latach 1953–1961 w województwie stalinogrodzkim/katowickim.

do góry