E-Księgarnia
26 stycznia 2024 r., o godz. 11.00 w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN im. Henryka Sławika w Katowicach, przy ul. św. Jana 10 odbył się wykład prof. Dariusza Rozmusa pt. „Prawne i badawcze wyzwania archeologii żydowskiej”.
Ponad dwa tysiące lat zamieszkiwania wyznawców religii mojżeszowej w Europie zaowocowało pozostawieniem przez nich licznych śladów materialnych w postaci pozostałości synagog, cmentarzy, a także licznych zabytków ruchomych. Dotyczy to całej Europy i od blisko tysiąca lat Polski w szczególności. Największa na świecie diaspora żydowska spleciona przez wieki z historią Polski została podczas Szoah prawie całkowicie zniszczona.
Archeologia bardzo często wchodzi w kolizję z interesami różnych grup, przede wszystkim biznesowych, związanych głównie z budownictwem. Kwestie natury prawnej dotyczą przede wszystkim działań praktycznych związanych z ochroną nagrobków z cmentarzy żydowskich oraz zagadnieniom prawa religijnego i obyczaju. Omówione zostanie także obowiązujące obecnie prawo zarówno w odniesieniu do zabytków żydowskich w ogólności (zasadniczo zabytków), jak i cmentarzy żydowskich w szczególności.
Badania archeologiczne na cmentarzach żydowskich to bardzo kontrowersyjna i delikatna kwestia. Dotykamy nie tylko w szerokim tego rozumieniu aspektów prawa materialnego, lecz także prawa religijnego, obyczaju i zwykłej ludzkiej wrażliwości.