E-Księgarnia
W sobotę, 5 listopada 2022 r. – w 50. rocznicę budowy kościoła jednej doby w Ciścu – przed cisiecką świątynią nastąpiło otwarcie stałej wystawy plenerowej pt. „Kościół jednej doby. Społeczna budowa kościoła 5 listopada 1972 r.“. Ekspozycja została przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Katowicach.
„Niech ten jubileusz będzie okazją do przebaczenia i pojednania. Niech dzieci i młodzi nie będą zgorszeni podziałami, podstępem i gniewem” – zaapelował bp Roman Pindel, który sprawował mszę św. Ciścu, w 50. rocznicę powstania tutejszego kościoła – „świątyni jednej doby”. Wzniesiono ją wbrew zakazom ówczesnych władz partyjnych. Obiekt ten do dziś stanowi swoisty pomnik wiary, determinacji, ofiarności i odwagi mieszkańców wsi.
Sobotnią Eucharystię w jubileuszowej świątyni celebrowało około 30 kapłanów, w tym budowniczy kościoła, emerytowany proboszcz cisieckiej parafii ks. prałat Władysław Nowobilski.
Następnie odbyło się okolicznościowe spotkanie w budynku Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Ciścu. W obchodach uczestniczyło kilkaset osób.
W wydarzeniu wziął udział Ryszard Mozgol, naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach oraz Marek Łukasik, współautor wystawy.
Podczas uroczystości ks. prałat Władysław Nowobilski, słynny budowniczy „kościoła jednej doby", został odznaczony złotą odznaką „Zasłużony dla województwa śląskiego“.
***
W okresie komunizmu Kościół katolicki był zwalczany przez władze na wiele sposobów. Przejawiało się to m.in. w utrudnianiu odbudowy kościołów zniszczonych podczas wojny oraz w piętrzeniu przeszkód podczas prób uzyskania pozwoleń na wznoszenie nowych świątyń. Decyzje odmowne uzasadniano brakiem materiałów budowlanych lub wystarczającą liczbą kościołów na danym terenie. Jednocześnie wiara była impulsem dla wielu inicjatyw społecznych powstających pod patronatem Kościoła katolickiego oraz fundamentem dla buntu i oporu wobec totalitarnej władzy. W Ciścu polem konfliktu między lokalną społecznością a aparatem władzy komunistycznej była budowa kościoła we własnej miejscowości, zainicjowana ze względu na kilkukilometrową odległość od dotychczasowego kościoła parafialnego w Milówce. Wobec braku oficjalnej zgody Wydziału do Spraw Wyznań Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach na budowę świątyni mieszkańcy Ciśca, czyli górale żywieccy, uważani za nieugiętych w wierze, nieprzejednanych i skłonnych w imię katolicyzmu do największych poświęceń, zdobyli się na akt obywatelskiego nieposłuszeństwa. W ciągu jednej doby – 5 listopada 1972 r. – mieszkańcy Ciśca wybudowali zasadniczą część swojego kościoła. Przykład Ciśca obrazuje politykę władz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w odniesieniu do Kościoła katolickiego, a także formy represji stosowane przez państwo wobec nieposłusznych obywateli. Dla mieszkańców budowa kościoła stała się jedną z najważniejszych spraw, bezpośrednio rzutującą na pozostałe sfery codziennego życia. Mnogość relacji zebranych od uczestników budowy pozwala na dokładne przedstawienie jej przebiegu oraz ukazanie represji, z którymi spotykała się lokalna społeczność.
Scenariusz wystawy: Marek Łukasik, Adrian Rams
Projekt graficzny wystawy: Bogusław Nikonowicz
Recenzja merytoryczna: dr hab. Adam Dziurok
Recenzja graficzna: Paulina Guła
Zdjęcia pochodzą ze zbiorów: ks. prałata Władysława Nowobilskiego oraz wójta gminy Węgierska Górka Piotra Tyrlika, Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.
Podziękowania dla: ks. prałata Władysława Nowobilskiego, Andrzeja Śleziaka, Genowefy Śleziak, wójta Piotra Tyrlika, Franciszki Piwowar, Teresy Kuśnierz, śp. Marii Tondytko, śp. Genowefy Dziedzic, siostry zakonnej Beaty, Mariana Pietrasiny, Antoniego Jarco, Zofii Pajestki-Jurasz, ks. Adama Bożka.
