Nawigacja

Aktualności

„Tobie Polsko” — hołd dla powstańca śląskiego śp. Alojzego Świerkota — Wyry, 7 października 2021

7 października 2021 r. w Wyrach na cmentarzu parafialnym przy ul. Słonecznej odbyła się uroczystość oznaczenia grobu powstańca śląskiego śp. Alojzego Świerkota znakiem pamięci „Tobie Polsko” zorganizowana przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach we współpracy z Urzędem Gminy Wyry.

W uroczystości wziął udział p. Feliks Świerkot – syn upamiętnionego powstańca z liczną rodziną, a także p. Barbara Prasoń – wójt Gminy Wyry, ks. Henryk Skorupa – proboszcz parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Wyrach, płk. Edward Kołoczek wraz z pocztem sztandarowym Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych oraz licznie zgromadzeni uczniowie szkół z Wyr i Gostyni.

Uroczystość poprowadził p. Jan Kwaśniewicz – naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach. Po przywitaniu gości przybliżył zgromadzonym genezę akcji „Powstańcy to wiara, nadzieja i cud! Ocalmy groby powstańców śląskich od zapomnienia” i symbolikę znaku „Tobie Polsko”, a także przedstawił postać śp. Alojzego Świerkota. Następnie głos zabrała p. Barbara Prasoń, która zwróciła uwagę na zaangażowanie lokalnej społeczności w obchody patriotyczne. Po jej wystąpieniu oznaczenia grobu dokonał p. Jan Kwaśniewicz. Nie zabrakło też modlitwy poprowadzonej przez ks. prob. Henryka Skorupę. Na koniec głos zabrał p. Feliks Świerkot, który podziękował za zorganizowanie uroczystości.

Śp. Alojzy Świerkot urodził się 19 czerwca 1895 r. w Wyrach. Wychowany w polskim duchu należał do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” oraz Towarzystwa Śpiewaczego „Zorza”. Był współorganizatorem lokalnego koła Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Brał udział w I i II powstaniu śląskim, w których służył pod dowództwem Aleksandra Bojdoła. W okresie plebiscytowym aktywnie uczestniczył w pracach lokalnego komitetu. W III powstaniu śląskim walczył pod Gogolinem i Górą Świętej Anny. W czasie II wojny światowej wziął udział w kampanii wrześniowej. Zmarł 13 lipca 1969 r. Odznaczony Śląskim Krzyżem Powstańczym oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Akcja oznaczania grobów znakiem pamięci opracowanym przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach rozpoczęła się 5 lipca 2021 r w dzień setnej rocznicy zakończenia III powstania śląskiego. Znak pamięci „Tobie Polsko” ma formę proporczyka o rozmiarach ok. 20 x 8 cm wykonanego z porcelany nagrobnej. Umieszczono na nim inwokację „Tobie Polsko”, pod którą znajduje się wizerunek orła otoczonego datami powstań, a poniżej napisy „Grób Powstańca Śląskiego” i „Instytut Pamięci Narodowej”. Proporzec jest wzorowany na sztandarze powstańczym „Tobie Polsko”, który wykonano na początku 1920 r. w pracowni przy redakcji „Katolika” w Bytomiu i który obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny. Muzeum posiada także fotografię z uroczystości upamiętniającej uchwalenie Konstytucji 3 Maja, która przedstawia pochód mieszkańców wsi Osiek (pow. strzelecki, woj. opolskie) z tymże sztandarem niesionym przez A. Szulca do Rozmierzy. Uroczyści te obchodzono na całym Górnym Śląsku w niedzielę 2 maja 1920 r. i były to pierwsze legalne obchody tej rocznicy na tym terenie. Dzięki postanowieniom artykułu 88 Traktatu Wersalskiego o przeprowadzeniu plebiscytu, dla zapewnienia jego bezstronności, w lutym 1920 r. obszar plebiscytowy wyłączono z państwa niemieckiego i poddano kontroli wojsk alianckich, a pełnię władzy przejęła na nim Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa Górnego Śląska z gen. Henri Le Rondem na czele. Umożliwiło to Polakom legalne demonstrowanie swoich dążeń i używanie symboli narodowych.

 

 

do góry