E-Księgarnia
11 września 2021 r. w Dąbrowie Górniczej odbyły się uroczyste obchody 41. rocznicy podpisania Porozumienia Katowickiego. Uroczystość rozpoczęła się mszą świętą w Sanktuarium św. Antoniego (ul. Kościelna 20). Następnie uczestnicy uroczystości złożyli kwiaty pod Pomnikiem Porozumienia Katowickiego (al. J. Piłsudskiego 92).
Porozumienie Katowickie z 11 września 1980 r. to jedno z najważniejszych porozumień zawartych wówczas z komunistyczną władzą, miało fundamentalne znaczenie dla powstania „Solidarności“ – powiedział w sobotę w Dąbrowie Górniczej prezydent RP Andrzej Duda.
Na zakończenie obchodów Prezydent RP Andrzej Duda odznaczył opozycjonistów w Pałacu Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej (pl. Wolności 1).
Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski został odznaczony działacz opozycyjny, senator kilku kadencji i wiceprzewodniczący Trybunału Stanu Piotr Andrzejewski. Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości został odznaczony m.in. były minister zdrowia i były poseł prof. Grzegorz Opala.
W gronie odznaczonych podczas sobotniej uroczystości znaleźli się ponadto m.in. Zbigniew Kupisiewicz, sygnatariusz Porozumienia Katowickiego, Jan Cegielski, uczestnik strajku w Hucie Katowice, ks. Andrzej Stasiak, proboszcz parafii Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej, Michał Luty, zaangażowany w „Solidarność“, kierował Wszechnicą Górnośląską oraz Maciej Ratajczyk, współzałożyciel i działacz Niezależnego Zrzeszenia Młodzieży Szkół Ponadpodstawowych, historyk z Oddziałowego Archiwum IPN w Katowicach.
Podczas uroczystości w Pałacu Kultury Zagłębia czynne było stoisko z publikacjami IPN.
W wydarzeniu wzięli udział dr Andrzej Sznajder, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach oraz Ryszard Mozgol, naczelnik Oddziałowego Biura edukacyjnego IPN w Katowicach.
W dniach od 9 do 17 września 2021 r. na Placu Wolności w Dąbrowie Górniczej prezentowana jest wystawa „TU rodziła się »Solidarność«” przygotowana przez IPN.
Znaczenie Porozumienia Katowickiego „polegało przede wszystkim na tym, że dotyczyło gwarancji realizacji Porozumienia Gdańskiego w kwestii tworzenia struktur niezależnych związków zawodowych na terenie całego kraju. Problem bowiem polegał na tym, że ustalenia z Gdańska co do organizowania nowych związków były nieprecyzyjne" - napisał w „Biuletynie“ Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Neja z katowickiego oddziału Instytutu, znawca historii śląsko-dąbrowskiej Solidarności.
W ocenie historyka, pracownicy wielu zakładów i przedsiębiorstw w całym kraju szybko odczuli nieprecyzyjność ustaleń, które miały umożliwić tworzenie wolnych związków - próby powołania na ich terenie organizacji założycielskich były blokowane przez dyrekcje i kierownictwa.
„Interpretowały one zapisy gdańskie w ten sposób, że nie mogą zakładać niezależnych związków te załogi, które wcześniej nie strajkowały i nie były reprezentowane przez któryś z MKS zawierających porozumienia z komisjami rządowymi. Porozumienie Katowickie jednoznacznie precyzowało ten problem, gwarantując swobodny rozwój ruchu związkowego w całej Polsce" - wyjaśnia dr Neja w artykule pt. „Matecznik komunistów czy region buntu?".
W jego ocenie, o ile zawarte 3 września 1980 r. w Jastrzębiu-Zdroju Porozumienie Jastrzębskie wraz z dwoma podpisanymi wcześniej – Szczecińskim i Gdańskim – tworzyło podstawy ówczesnej umowy społecznej, o tyle Porozumienie Katowickie było „istotnym dopełnieniem" tej umowy.
Polecamy:
artykuł dr. Jarosława Nei „Matecznik komunistów czy region buntu?“
Zapraszamy do obejrzenia spotkania online z cyklu „Śląsk od morza do morza” o zbuntowanym regionie NSZZ „Solidarność” na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim (retransmisja na kanale IPNtv). W dyskusji o książce Jana Jurkiewicza i Łukasza Kobieli „Jedna dekada – trzy epoki“ uczestniczyli: dr hab. Joanna Januszewska-Jurkiewicz, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Karol Chwastek – Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, dr Katarzyna Wilczok – Uniwersytet Śląski w Katowicach i Przemysław Miśkiewicz – producent filmu, Stowarzyszenie Pokolenie.
NSZZ „Solidarność” na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim – cykl Śląsk od morza do morza [DYSKUSJA]