E-Księgarnia
W czwartek 3 września, w Janowie pod pomnikiem upamiętniającym żołnierzy 7. Dywizji Piechoty poległych w bitwie pod Janowem, odbyły się uroczystości związane z kolejną rocznicą wybuchu II wojny światowej i walk z września 1939 roku. Uroczystość poprzedziła msza święta w intencji poległych oraz złożenie kwiatów i zapalenie zniczy na kwaterach żołnierzy 7. DP na cmentarzach w Żurawiu, Janowie i Złotym Potoku.
Poza rysem historycznym i apelem poległych, które przedstawił i odczytał Adam Kurus z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach, głównym punktem programu było przekazanie na ręce Wójta Gminy Janów pana Edwarda Moskalika i Dyrektor Muzeum Regionalnego w Złotym Potoku pani Justyny Siemion, siedmiu srebrnych gwoździ z zaginionego sztandaru 7. Pułku Artylerii Lekkiej. Gwoździe zostały odnalezione w maju 2020 roku, a sensacyjnego odkrycia dokonali członkowie Stowarzyszenia Historycznego Reduta Częstochowa oraz Grupy Częstochowskiej Perun.
Historia poszukiwań sztandaru 7 Pułku Artylerii Lekkiej, który zaginął we wrześniu 1939 roku, sięga lat 60-tych ubiegłego wieku i z pewnością mogłaby stanowić materiał na dobrą powieść przygodowo-sensacyjną. Wersji o losach pułkowego symbolu, legend czy tajemniczych map było niezwykle wiele. Szukano go pod Janowem, pod Lelowem, a niektóre tropy prowadziły nawet w rejon Skarżyska-Kamiennej. Rozbieżność wersji i relacji może wynikać z faktu, na który dotychczas nikt nie zwrócił uwagi. 7 Pułk Artylerii Lekkiej miał bowiem dwa symbole pułkowe. Nowy sztandar wręczony w 1938 roku i starszy, proporzec w zielono-czarnych barwach (artylerii lekkiej) z napisem "7 PAP", który przez cały okres międzywojenny traktowano na równi ze sztandarem. Oba symbole, sztandar i proporzec, wyruszyły wraz z pułkiem na wojnę. Sprzeczne relacje mogą zatem dotyczyć dwóch różnych "sztandarów" 7 pal. Niemniej fakt pozostał faktem. Aż do maja 2020 roku nie udało się natrafić na żaden materialny ślad sztandaru.
Odnalezione w złotopotockich lasach gwoździe stanowią zatem jedyne znane zachowane elementy sztandaru, a jednocześnie potwierdzają, że najprawdopodobniej przed planowanym polskim natarciem w nocy z 3 na 4 września, które miało przerwać pierścień niemieckiego okrążenia pod Złotym Potokiem, zadecydowano o jego rozłożeniu na części (gwoździe noszą ślady podważania) i ukryciu przynajmniej elementów drewnianych i metalowych (istnieje prawdopodobieństwo, że sam płat mógł zostać wyniesiony z pola walki). Oczywiście chodziło o to, aby w razie niepowodzenia, sztandar nie dostał się w ręce wroga.
Ogółem, z szesnastu gwoździ znajdujących się pierwotnie na sztandarze, odnaleziono siedem ufundowanych przez:
1. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - Ignacego Mościckiego.
2. Wojewodę Kieleckiego - Władysława Dziadosza.
3. Dowódcę Okręgu Korpusu Nr IV - gen. bryg. Wiktora Thommée.
4. Dowódcę dywizji - gen. bryg. Janusza Gąsiorowskiego.
5. Dowódcę pułku - płk. dypl. Stanisława Rolę-Arciszewskiego.
6. Korpus oficerski.
7. Podoficerów i szeregowych pułku.
Nie zachowało się żadne znane zdjęcie sztandaru 7 pal z 1938 roku. Pomimo tego, po zebraniu bogatej dokumentacji archiwalnej, udało się odtworzyć wizerunek sztandaru. Zostanie on zaprezentowany już 13 września na wystawie "Wrześniowym szlakiem 7 Dywizji Piechoty. Bitwa pod Janowem 1939", przygotowywanej przez Muzeum Regionalne im. Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach oraz nasze Stowarzyszenie. Kuratorem wystawy jest Adam Kurus. Najważniejszym elementem ekspozycji, stanowiącym swoistą relikwię, będą oczywiście odnalezione gwoździe. Tam będzie się można także dowiedzieć więcej, zarówno o samym sztandarze, jak i historii jego poszukiwań. Zapraszamy na otwarcie wystawy, 13 września, godz. 17.00 w Muzeum Regionalnym im. Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku.
Fot. Adam Kurus, Michał Figzał, Gmina Janów, Grupa Częstochowska Perun