Nawigacja

Aktualności

Upamiętniono rodzinę Kobylców z Michałkowic – Siemianowice Śląskie, 20 marca 2020

Fundatorem tablicy jest Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach.

W ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką katowicki oddział IPN ufundował tablicę upamiętniającą rodzinę Kobylców z Michałkowic (obecnie Siemianowic Śląskich-Bytkowa), która od jesieni 1943 r. do stycznia 1944 r. z narażeniem życia  w swoim domu ukrywała ok. 70 osób narodowości żydowskiej.  Tablica pierwotnie miała zostać odsłonięta 24 marca w Zespole Szkół Sportowych w Siemianowicach Śląskich (w budynku Szkoły Podstawowej nr 8 przy Placu Skrzeka i Wójcika 4), ale ze względu na pandemię wirusa COVID-19 została zamontowana w piątek 20 marca. Uroczystość odsłonięcia z udziałem: członków rodziny Kobylców, zaproszonych gości i uczniów szkoły odbędzie się w terminie późniejszym. Od 24 marca 2019 r. dzień ten obchodzony jest jako nowe święto państwowe i ma w celu upamiętnienie Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Szkoła Podstawowa nr 8 jest oddalona ok. 400 metrów od historycznego budynku, w którym w czasie II wojny światowej znalazło schronienie kilkadziesiąt osób narodowości żydowskiej.

W sierpniu 1943 r. Niemcy przeprowadzili likwidację getta w Sosnowcu i Będzinie. Osoby w nich przebywające miały zostać wywiezione do niemieckiego obozu KL Auschwitz. Nielicznym udało się przetrwać te działania dzięki ukryciu w tajnych bunkrach. 

Po ucieczce z getta osoby te trafiały do kryjówek znajdujących się na terenie  Górnego Śląska.  Jedna z nich znajdowała się w domu Rodziny Kobylców w Michałkowicach. Dom przy ul. Stabika 4 zamieszkiwali Karolina i Piotr Kobylec wraz z dziećmi. Jeden z synów – Mieczysław – bez wiedzy rodziców ukrył u siebie młodą żydowską dziewczynę. Gdy tajemnica wyszła na jaw, podjęto decyzję o budowie bunkra w kuchni pod podłogą. Kryjówka była wyposażona w wentylację i światło elektryczne oraz przygotowane miejsca do spania. Spora powierzchnia dawała schronienie kilkunastu osobom, choć zdarzało się, że przebywało w niej nawet kilkadziesiąt osób. Szacuje się, że od jesieni 1943 r. do stycznia 1944 r. przeszło przez nią ok. 70 Żydów, wśród nich znaleźli się młodzi członkowie ruchu oporu: Kasia Szancer, Fela Katz, Shmuel Ron i Chajka Klinger. W pomoc tym osobom zaangażowali się również sąsiedzi z okolicznych domów, którzy włączyli się w aprowizację.

Żydzi z kryjówki w Michałkowicach starali się o przerzut na Słowację i Węgry, aby stamtąd dostać się już bezpośrednio na Bliski Wschód.  W organizację transportu na Słowację zaangażował się Mieczysław Kobylec. Dzięki jego staraniom na Słowację udało się przedostać kilkunastu grupom.

10 stycznia 1944 r. został zatrzymany z jedną z grup, aresztowany i wysłany do KL Auschwitz. W tym samym czasie aresztowano Piotra, Wiktora i Alojzego Kobylców. Piotr trafił do KL Auschwitz, a Mieczysława przeniesiono stamtąd do KL Gross-Rossen, gdzie przebywał aż do wyzwolenia obozu.

Dzięki staraniu Żydów ocalonych w Michałkowicach Piotr, Karolina, Mieczysław, Klara i Wiktor zostali uhonorowani Medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata.

***

Warto przypomnieć wystawę „Życie przechowane. Mieszkańcy Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego z pomocą Żydom w czasie II wojny światowej“, która była prezentowana w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich (oddział Muzeum w Gliwicach) w 2018 r. Ekspozycja została przygotowana przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach oraz Muzeum w Gliwicach.

 

 

do góry