Nawigacja

Aktualności

70 lat temu Katowice zostały przemianowane na Stalinogród, a województwo katowickie na stalinogrodzkie

Zmiana ta była ukoronowaniem propagandowej żałoby po zmarłym 5 marca 1953 r. sowieckim dyktatorze Józefie Stalinie. Decyzja o nowej nazwie podjęta została w Warszawie 7 marca 1953 r. przez kierownictwo Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Odpowiedni dekret w tej sprawie, podpisany przez Przewodniczącego Rady Państwa Aleksandra Zawadzkiego i Sekretarza Rady Państwa Mariana Rybickiego, opublikowano w „Dzienniku Ustaw Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej” z dnia 8 marca 1953 r. W życie wchodził on 9 marca 1953 r. Entuzjastycznie wydarzenie to posumowała prasa: "dzień ten przejdzie do historii naszej ziemi. Z dumą mówić będą o nim pokolenia szczęśliwych ludzi żyjących w mieście i województwie stalinogrodzkim". Według komunistycznej propagandy decyzja władz była odpowiedzią na prośby płynące ze strony mieszkańców Katowic i województwa katowickiego. W związku z nimi, na wspólnym posiedzeniu egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego PZPR i Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach uchwalono, by zwrócić się w "imieniu mas pracujących województwa katowickiego" do władz w Warszawie (KC PZPR i Rządu PRL) o zmianę nazwy. W rzeczywistości mieszkańców Katowic o podjętych działaniach poinformowano na uroczystościach żałobnych ku czci Stalina, które odbyły się w Filharmonii Śląskiej 8 marca 1953 r. U większości mieszkańców Górnego Śląska Stalinogród wywołał zdumienie i sprzeciw. Do końca funkcjonowania nazwy pozostał on tworem sztucznym i narzuconym. Kres użytkowania stalinowskiego nazewnictwa nastąpił ponad trzy lata później, wraz z "odwilżą październikową". 21 października 1956 r. na wspólnym posiedzeniu prezydiów Wojewódzkiej i Miejskiej Rady Narodowej jednomyślnie postanowiono wystąpić z wnioskiem do Rady Ministrów o przywrócenie dawnej nazwy miastu i województwu.

Polecamy naszą publikację "Kiedy Katowice były Stalinogrodem… 1953–1956":

https://ipn.gov.pl/.../103959,Kiedy-Katowice-byly...

która jest ostępna fizycznie i bezpłatnie w Przystanek Historia Centrum Edukacyjne IPN w Katowicach im. Henryka Sławika.

Zapraszamy na profil tematyczny Miasto Stalina - kiedy Katowice były Stalinogrodem.

  • Aleksandra Korol-Chudy, Kiedy Katowice były Stalinogrodem… 1953–1956, Katowice 2020, 152 s., ISBN: 978-83-8098-972-6
    Aleksandra Korol-Chudy, Kiedy Katowice były Stalinogrodem… 1953–1956, Katowice 2020, 152 s., ISBN: 978-83-8098-972-6
  • 70 lat temu Katowice zostały przemianowane na Stalinogród, a województwo katowickie na stalinogrodzkie. Fot.: Archiwum Państwowe.
    70 lat temu Katowice zostały przemianowane na Stalinogród, a województwo katowickie na stalinogrodzkie. Fot.: Archiwum Państwowe.
do góry