E-Księgarnia
W niedzielę 11 września, w Złotym Potoku odbyły się uroczyste obchody II Święta Pułkowego 7 Pułku Artylerii Lekkiej, któremu towarzyszył II Zjazd Rodzin Żołnierzy 7 Dywizji Piechoty. Całość wydarzenia rozpoczęła podniosła uroczystość na cmentarzu parafialnym w intencji poległych żołnierzy 7 Dywizji Piechoty, w ramach której dokonano odsłonięcia i poświęcenia świeżo wyremontowanej kwatery wojennej żołnierzy dywizji poległych w 1939 roku pod Złotym Potokiem, a także m.in. odczytano apel pamięci poświęcony żołnierzom 7 Dywizji Piechoty i jej szlakowi bojowemu w 1939 roku, tym samym po raz pierwszy wzywając poległych oficerów i żołnierzy, aby stanęli do apelu w tym ważnym miejscu. Uroczystości nie zakłóciło nawet oberwanie chmury, które zaczęło się krótko po jej rozpoczęciu. Szczęśliwie – choć wszyscy do dzisiaj są przekonani, że wcale nie przypadkowo – na krótko przed ceremonią odsłonięcia kwatery i apelem, deszcz ustał zupełnie. Warto dodać, że przy okazji renowacji kwatery na nowych tablicach pojawiło się kilkadziesiąt nazwisk oficerów i żołnierzy, których wcześniej (z różnych przyczyn) przez dziesiątki lat próżno było szukać na mogile (przed remontem znanych było zaledwie 19 nazwisk, podczas gdy obecnie jest ich 49; łącznie w kwaterze spoczywa co najmniej 150 żołnierzy, z czego 100 pozostaje nieznanych z nazwiska). Po apelu złożono kwiaty i zapalono znicze. Pomimo ekstremalnych warunków, na tę wyjątkową, patriotyczną uroczystość przybyło ponad 150 osób; obecni byli parlamentarzyści ziemi częstochowskiej, przedstawiciele władz wojewódzkich, samorządowych, przedstawiciele Wojska Polskiego i innych służb mundurowych, przedstawiciele instytucji państwowych, oświatowych i kościelnych, członkowie rodzin żołnierskich 7 Dywizji Piechoty, członkowie stowarzyszeń, organizacji harcerskich i pozarządowych, uczniowie szkół, pasjonaci historii oraz mieszkańcy z różnych stron regionu częstochowskiego. Uroczystość uświetniły poczty sztandarowe w tym m.in. z Centralnej Szkoły Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie, która mieści się w dawnych koszarach 7 Pułku Artylerii Lekkiej oraz ze szkół z terenu Gminy Janów. Posterunki honorowe wystawili kadeci z CS PSP w Częstochowie oraz Stowarzyszenie Historyczne Reduta Częstochowa w umundurowaniu Wojska Polskiego z 1939 roku. Odmówienia modlitwy oraz poświęcenia mogiły dokonał ks. kap. mjr Przemysław Tur, kapelan Jednostki Wojskowej Komandosów z Lublińca, a apel pamięci odczytał ppor. Wojciech Kozak z 13 Śląskiej Brygady Obrony Terytorialnej. Drugim ważnym punktem obchodów święta pułkowego była konferencja w Pałacu Raczyńskich, gdzie przy pełnej sali odbył się m.in. wykład Adama Kurusa, historyka wojskowości i pracownika Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach nt. działań bojowych 7 Dywizji Piechoty we wrześniu 1939 roku. Na koniec uczestnicy mogli zwiedzić wzbogaconą o nowe eksponaty wystawę „Wrześniowym szlakiem 7 Dywizji Piechoty. Bitwa pod Janowem 1939”, która prezentowana jest w Muzeum Regionalnym im. Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku od 2020 roku.
Organizatorami wydarzenia byli: Muzeum Regionalne im. Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach, Stowarzyszenie Historyczne Reduta Częstochowa.
Współpraca: Gmina Janów, Starostwo Powiatowe w Częstochowie
Patronat medialny: Katolicka Rozgłośnia Radiowa FIAT, Częstochowskie24.pl, Gazeta Częstochowska, Gazeta Myszkowska, Częstochowskie Wieści Powiatowe.
* * *
Idea wskrzeszenia Święta Pułkowego 7 Pułku Artylerii Lekkiej i jego organizacji w Złotym Potoku narodziła się pod koniec 2020 roku. I choć w okresie międzywojennym pułk wchodzący w skład 7 Dywizji Piechoty stacjonował w Częstochowie, to Złoty Potok jako miejsce organizacji obchodów nie jest przypadkowy. Od września 2020 roku w Muzeum Regionalnym im. Zygmunta Krasińskiego czynna jest bowiem wystawa "Wrześniowym szlakiem 7 Dywizji Piechoty. Bitwa pod Janowem 1939". Ważnym jej elementem jest siedem srebrnych gwoździ z zaginionego we wrześniu 1939 roku sztandaru 7 Pułku Artylerii Lekkiej, które zostały odnalezione w lasach pod Złotym Potokiem w maju 2020 roku przez członków Grupy Częstochowskiej Perun oraz Stowarzyszenia Historycznego Reduta Częstochowa. Przekazane przez przedstawicieli obu stowarzyszeń do zbiorów Muzeum Regionalnego w Złotym Potoku stały się obok zrekonstruowanego wizerunku sztandaru 7 Pułku Artylerii Lekkiej sercem nowopowstałej ekspozycji.
Termin wydarzenia nawiązuje z kolei do oficjalnej daty corocznego święta pułkowego obchodzonego
w Częstochowie w latach 1921-1939, na pamiątkę udziału 7 Pułku Artylerii Polowej (nazwa jednostki obowiązująca do 1931 roku) w słynnym polskim rajdzie pancerno-motorowym na Kowel, przeprowadzonym w czasie wojny polsko-bolszewickiej. 12 września 1920 roku rozegrała się bezpośrednia walka o Kowel, w czasie której artylerzyści z 2 i 3 baterii pod dowództwem mjr. Bolesława Pileskiego ciężko uszkodzili dwa bolszewickie pociągi pancerne, a trzeci zdobyli dzięki brawurowej akcji - na torach na wprost jadącego parowozu ustawiono gotowe do otwarcia ognia działo, na widok którego nieprzyjacielska załoga pociągu opuściła go w popłochu. Tym samym nieuszkodzony pociąg wpadł w ręce polskich artylerzystów. Za te czyny oraz ogólny udział w walkach o Kowel mjr Pileski oraz ośmiu żołnierzu pułku zostało odznaczonych Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, natomiast kilkunastu kolejnych Krzyżem Walecznych. Była to jedna z najbardziej śmiałych akcji żołnierzy 7 Pułku Artylerii Polowej w czasie wojny polsko-bolszewickiej, dlatego na pamiątkę tego boju jako dzień święta pułkowego ustanowiono datę 12 września.
Pierwsza edycja wskrzeszonego po ponad 80 latach święta pułkowego miała miejsce 12 września 2021 roku. Tegorocznym obchodom towarzyszyć będzie także m.in. II Zjazd Rodzin Żołnierzy 7 Dywizji Piechoty, który zorganizowany po raz pierwszy w Częstochowie w 2019 roku, zgromadził kilkadziesiąt osób z rodzin żołnierzy niemal wszystkich pułków i oddziałów dywizji, potwierdzając jak ważna i ciągle żywa jest historia tej wielkiej jednostki Wojska Polskiego.
oprac. Adam Kurus
Fot. Marcin Kurus (Stowarzyszenie Historyczne Reduta Częstochowa)
