E-Księgarnia
„Przystanek Historia to jedna z inicjatyw IPN, gdzie nie tylko opowiadamy o naszej historii XX wieku, ale jest to również miejsce spotkań między pokoleniami” – powiedział prezes Instytutu, który przypomniał, że podobne miejsca uruchomiono już wcześniej w kilkudziesięciu miejscach w kraju. Odbywają się tam spotkania historyków, naukowe dyskusje, pokazy filmów czy prezentacje książek, ale także spotkania z weteranami zmagań o wolną i niepodległą Polskę – dodał Szarek.
„To ważny punkt opowieści o naszych dziejach na terenie Częstochowy, miasta u stóp Jasnej Góry – miejsca, gdzie zawsze byliśmy wolni, skąd padło tyle tak ważnych słów dla nas, Polaków” – mówił prezes, wspominając wystąpienia Jana Pawła II i kard. Stefana Wyszyńskiego.
Podczas inauguracji Adam Kurus, pracownik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach, zaprezentował postać patrona Przystanku gen. bryg. Janusza Gąsiorowskiego.
W uroczystości wzięli udział parlamentarzyści, przedstawiciele władz miasta, licznie zgromadzeni dziennikarze oraz zaproszeni goście.
Retransmisja z inauguracji 4 marca o godz. 20.30 na kanale IPNtv na YouTube.
Przystanek Historia będzie miejscem rozwijania zainteresowań dla pasjonatów historii, uczniów, studentów, naukowców czy świadków minionych wydarzeń. W jego pomieszczeniach będą odbywać się zajęcia edukacyjne, konferencje naukowe i popularnonaukowe, spotkania autorskie i tematyczne oraz wydarzenia rocznicowe. Ponadto będą tam prezentowane wystawy, najnowsze książki i gry wydawane przez IPN, a także organizowane pokazy filmów dokumentalnych oraz wiele innych inicjatyw popularyzujących historię Polski.
Otwarcie Przystanku Historia poprzedziło odsłonięcie tablicy upamiętniającej młodzieżową organizację antykomunistyczną „Wolna Młodzież“ w budynku IX Liceum Ogólnokształcącego im. C.K. Norwida w Częstochowie przy ul. Jasnogórskiej 8 (godz. 11.00).
Patronem częstochowskiego Przystanku Historia IPN został gen. bryg. Janusz Gąsiorowski, postać wybitnie zasłużona dla państwa polskiego i jego niepodległości, m.in. jako działacz niepodległościowy, dowódca wojskowy, teoretyk wojskowości, bibliograf i historyk (szerszy biogram poniżej). Ciekawostkę może stanowić fakt, że w odległości około stu metrów od siedziby Przystanku Historia znajduje się budynek dawnego dowództwa częstochowskiej 7. Dywizji Piechoty, w którym w latach 1935–1939 gen. Gąsiorowski na co dzień przebywał i pracował jako dowódca dywizji.
Janusz Gąsiorowski (1889–1949) generał brygady, działacz niepodległościowy, legionista, pionier polskiej bibliografii wojskowej, szef Sztabu Głównego Wojska Polskiego, dowódca 7 Dywizji Piechoty.
Od 1910 r. był instruktorem, wychowawcą oraz komendantem krakowskiego oddziału Armii Polskiej i Polskich Drużyn Strzeleckich, a także członkiem Komendy Naczelnej PDS. W grudniu 1916 r. wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej, wchodząc następnie w skład Komendy Naczelnej POW.
Od 1918 r. w Wojsku Polskim. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, m.in. dowodząc 3 Pułkiem Artylerii Polowej. W okresie 1921–1931 pełnił szereg najważniejszych funkcji sztabowych w strukturach WP. Był autorem regulaminów i instrukcji wojskowych oraz publikacji naukowych z zakresu bibliografii wojskowej, psychologii pola walki, a także historii powstania styczniowego.
W latach 1931–1935 pełnił funkcję szefa Sztabu Głównego WP. W latach 1935–1939 był ostatnim dowódcą częstochowskiej 7 Dywizji Piechoty, którą dowodził w czasie ciężkich zmagań w rejonie Częstochowy we wrześniu 1939 r. Dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał m.in. w Oflagu VII a w Murnau. Po wojnie pozostał na emigracji, angażując się w działalność naukową i patriotyczną.
Odznaczony wieloma polskimi i zagranicznymi odznaczeniami, w tym m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych dwukrotnie oraz francuskim Orderem Narodowym Legii Honorowej II klasy.
oprac. Adam Kurus, OBEN IPN Katowice
Uwzględniając konieczność zachowania reżimu sanitarnego, związanego z pandemią, zaplanowane wydarzenie odbyło się z ograniczoną liczbą uczestników.
