Nawigacja

Aktualności

Katowicki IPN przygotował replikę sztandaru powstańczego „Tobie Polsko” z okazji 100. rocznicy wybuchu II Powstania Śląskiego

Sztandar powstańczy „Tobie Polsko” o wymiarach 192/83, wykonano na początku 1920 r. w pracowni przy redakcji „Katolika” w Bytomiu. Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny zakupiło go do zbiorów 17 marca 1968 r. z rąk Alojzego Szulca. Sztandar przemawia niezwykłą prostotą formy oraz bardzo nośnym, choć lapidarnym hasłem, dlatego często trafia na okładki książek, zaproszenia, plakaty, itp., urastając niemalże do rangi symbolu wydarzeń, jakie rozgrywały się na Górnym Śląsku w latach 1919-1921. Wraz z nim do muzeum trafiła także oryginalna fotografia z uroczystości upamiętniającej uchwaleni Konstytucji 3 Maja. Przedstawia ona pochód mieszkańców wsi Osiek (pow. strzelecki, woj. opolskie) z tymże sztandarem (niesionym przez A. Szulca) do sąsiedniej Rozmierzy. Uroczyści te obchodzono na całym Górnym Śląsku w niedzielę 2 maja 1920 r. i były to pierwsze legalne obchody tej rocznicy na tym terenie. Dzięki postanowieniom artykułu 88 Traktatu Wersalskiego o przeprowadzeniu plebiscytu, dla zapewnienia jego bezstronności, w lutym 1920 r. obszar plebiscytowy wyłączono z państwa niemieckiego i poddano pokojowej okupacji wojsk alianckich, a pełnię władzy przejęła na nim Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa Górnego Śląska z gen. Henri Le Rondem na czele. Umożliwiło to Polakom legalne demonstrowanie swoich dążeń i używanie symboli narodowych. Ludność wiejska po rannych nabożeństwach formowała pochody do sąsiednich większych miejscowości i na pamiątkowym zdjęciu z takiej właśnie uroczystości  uwieczniono sztandar ze zbiorów Muzeum Czynu Powstańczego, Po podziale Górnego Śląska Alojzy Szulc, jako aktywny działacz i uczestnik wszystkich trzech powstań śląskich, do 1929 r. przebywał na terenie Polski, po czym wrócił do rodzinnej miejscowości, która pozostała po stronie niemieckiej. W czasie II wojny światowej był poszukiwany przez Gestapo i musiał się ukrywać, przechowując z narażeniem życia sztandar, będący dziś ozdobą zbiorów Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny.

 Tekst na podstawie :Witold Iwaszkiewicz,

Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny

- Oddział Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu

Miniaturowa replika sztandaru „Tobie Polsko" była dostępna w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN w Katowicach im. Henryka Sławika w Katowicach (ul. Św. Jana 10, 3 piętro) w ramach akcji „Pamiętaj z nami o Powstaniach Śląskich“.

do góry