Nawigacja

Oddziałowa Komisja w Katowicach (stan na listopad 2022 r.)

Śledztwa w toku

Zbrodnie komunistyczne

  1. Śledztwo w sprawie zbrodni komunistycznej stanowiącej jednocześnie zbrodnię przeciwko ludzkości, popełnionej w okresie od 1 do 26 września 1946 r. na terenie powiatów nyskiego, brzeskiego i gliwickiego, przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, będącej zbrodnią zabójstwa popełnioną przez opracowanie planu i kierowanie realizacją operacji specjalnej pod kryptonimem „Lawina”, mającej na celu fizyczną likwidację członków zgrupowania Narodowych Sił Zbrojnych z terenu Podbeskidzia pod dowództwem Henryka Flamego ps. „Bartek” w toku której pozbawieni życia zostali: Bączek Roman, Biegun Jan, Byrdy Antoni, Daniec Józef, Daniec Leopold, Dróżdż Jan, Ficek Jan, Golec Stanisława, Greń Józef, Karol Talik, Talik Franciszek, Krupa Jan, Lewicki Józef, Łaciak Jakub, Łajczak Jan, Łajczak Stanisław, Mach Teodor, Machej (ew. Madej) Józef, Marek Józef, Maślanka Józef, Maślanka Karol, Matkak Jan, Nowotarski Władysław, Pajestka Franciszek, Pajestka Michał, Pezda Jan, Piątek Kazimierz, Pilarz Stefan, Przewoźnik Jan, Leopold Sikliński, Skrzypek Tadeusz, Szczotka Karol, Sztykiel Zygmunt, Talik Franciszek, Talik Karol, Tomasik Eugeniusz, Walczak Jakub, Więzik Antoni, Więzik Rudolf, Witos Michał, Witos Stanisław, Walczak Antoni, Władysław Nowatorski, Wojciuch Jan, Wojciuch Julian, Wojtas Jan, Zawada Franciszek, Zawada Jan, Zawada Józef, Żurek Jan oraz o nazwiskach: Bąk, Bujok, Cieślar, Frydel, Góral, Hraścina, Tetłok, Kowalczyk oraz 100 bliżej nieustalonych żołnierzy poprzez: - oddanie strzału z broni palnej w potylicę, wobec 69 żołnierzy w/w formacji zbrojnej na terenie nieustalonej miejscowości byłego powiatu opolskiego - wysadzenie w powietrze, co najmniej 30 – 40 żołnierzy w/w formacji zbrojnej, w zaminowanym drewnianym baraku, na terenie poniemieckiego lotniska w Starym Grodkowie, - wysadzenie w powietrze co najmniej kilkudziesięciu żołnierzy w/w formacji zbrojnej, w zaminowanej murowanej oborze, na terenie miejscowości Barut, - przy czym, wobec Andrzeja Bujaka oraz żołnierza NSZ o nazwisku Cieślar zamiar zabójstwa nie został zrealizowany z powodu ucieczki pokrzywdzonych z miejsca zdarzenia (S 30.2016.Zk)
    Postanowieniem z dnia 08 kwietnia 2016 roku podjęto umorzone śledztwo S 71.2012.Zk.
    W dniu 16 marca 2016 roku tutejsza Komisja uzyskała informację, że w toku prac archeologicznych mających na celu odnalezienie szczątków ofiar tej zbrodni na podstawie ustaleń poczynionych w toku niniejszego śledztwa w lesie w okolicach miejscowości Stary Grodków ujawniono szereg przedmiotów mogących pochodzić od żołnierzy NSZ w postaci ryngrafów i odznak wojskowych w postaci orzełków. Dalsze prace prowadzone do dnia 7 kwietnia 2016 roku ujawniły 8 jam grobowych zawierających szczątki kostne nieustalonej liczby osób jednak nie mniejszej niż 24 osoby, przy czym w jednej   z czaszek  ujawniono otwór mogący być śladem rany postrzałowej a na szeregu dalszych szczątkach ślady urazowej amputacji kończyn dolnych. Z uwagi na miejsce ich ujawnienia jak również charakter obrażeń zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogą to być szczątki grupy 30-40 żołnierzy NSZ zabitych poprzez wysadzenie w powietrze budynku, w którym się znajdowali i pochowanych na terenie nieustalonej do tej pory lokalizacji w okolicach dawnego niemieckiego lotniska wojskowego. W toku śledztwa przesłuchano jednego świadka i zasięgnięto opinii Katedry Medycyny Sądowej  Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu w celu ustalenia mechanizmu zgonu osób, od których pochodzą ujawnione szczątki kostne.
    W dniu 16 marca 2016 roku tutejsza Komisja uzyskała informację, że w toku prac archeologicznych mających na celu odnalezienie szczątków ofiar tej zbrodni na podstawie ustaleń poczynionych w toku niniejszego śledztwa w lesie w okolicach miejscowości Stary Grodków ujawniono szereg przedmiotów mogących pochodzić od żołnierzy NSZ w postaci ryngrafów i odznak wojskowych w postaci orzełków. Dalsze prace prowadzone do dnia 7 kwietnia 2016 roku ujawniły 8 jam grobowych zawierających szczątki kostne nieustalonej liczby osób jednak nie mniejszej niż 24 osoby, przy czym w jednej z czaszek  ujawniono otwór mogący być śladem rany postrzałowej a na szeregu dalszych szczątkach ślady urazowej amputacji kończyn dolnych. Uzyskano opinię opinią sądowo–lekarsko-antropologiczną z której wynika, iż zeszkieletowane szczątki należą co najmniej 30 osób o czym świadczy obecność 30 lewych kości udowych. Większość ujawnionych szczątków tworzyły anatomiczną całość. Ze szczątków pobrano do badań genetycznych próbki w postaci zębów, co pozwoliło dotychczas na uzyskanie 22 profili genetycznych, które poddano analizie porównawczej z profilami genetycznymi krewnych osób zaginionych w 1946 r. członków oddziału „Bartka”. Trwają czynności zmierzające do ustalenia pokrzywdzonych zbrodnią, ich krewnych, wreszcie identyfikacji ofiar.
    Ze szczątków pobrano próbki do badań genetycznych, które poddano analizie porównawczej z profilami genetycznymi krewnych osób zaginionych w 1946 r. członków oddziału „Bartka”. Trwają czynności zmierzające do ustalenia pokrzywdzonych zbrodnią, ich krewnych, wreszcie identyfikacji ofiar. Do chwili obecnej pobrano próbki od 158 osób zaś na podstawie badań DNA zidentyfikowano szczątki 14 członków oddziału „Bartka”.

     
  2. Śledztwo w sprawie zbrodni komunistycznej i zbrodni przeciwko ludzkości polegającej na stosowaniu represji i naruszaniu praw człowieka w postaci przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy publicznych państwa komunistycznego stanowiącego bezprawne pozbawienie wolności Edwarda R., Andrzeja B., Macieja J., Teresy Ch., Józefa G., Natalii M., Marka K., Grażyn W. i Roberta S. na okres powyżej 7 dni w Katowicach poprzez skazania pokrzywdzonych przez Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu na sesji wyjazdowej w Katowicach wyrokiem o sygn. SoW 422/82 z dnia 17 maja 1982 r. za popełnienie w dniu 13 grudnia 1981 r. przestępstw z art. 46 ust. 1 i art. 48 ust. 2, 3 i 4 Dekretu o stanie wojennym z dnia 12 grudnia 1981 r. w sytuacji, gdy czyny w/w oskarżonych nie wypełniały znamion przypisanych im przestępstw, co stanowiło poważne prześladowania z powodu przynależności osób prześladowanych do określonej grupy polityczno-społecznej, która sprzeciwiła się bezprawnemu wprowadzeniu stanu wojennego oraz pozbawieniu podstawowych praw
    i wolności obywatelskich, a także działanie na szkodę interesu prywatnego  (S 2.2022.Zk).

    Śledztwo zostało wszczęte postanowieniem z dnia 17 stycznia 2022 r.
    Po wprowadzeniu stanu wojennego Edward R., Andrzej B., Maciej J. działający  w Międzyzakładowym Komitecie Koordynacyjnym NSZZ „Solidarność” w Bytomiu postanowili kontynuować działalność i wydawać pismo „Biuletyn Informacyjny”, zawierający prawdziwe informacje o tym co dzieje się w kraju oraz komentarze do tego. Za pomocą powielacza produkcji duńskiej redagowali i drukowali biuletyny. W kolportaż biuletynu zaangażowali się inni członkowie „Solidarności: Józef G. i nauczycielka Teresa Ch. Dołączyła do nich młodzież z V Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia w Bytomiu, rozrzucając biuletyn i ulotki na klatkach schodowych całego Bytomia. Tylko Marek K., Grażyna W. i Robert S. mieli ukończone 17 lat. W marcu 1982 r. rozpoczęły się aresztowania członków grupy kolportującej ulotki. Śledztwo prowadziła Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Gliwicach, nadzorowana w tym czasie przez Witolda K., w trybie doraźnym, co oznaczało, iż zgodnie z dekretem z dnia 12 grudnia 1981 r. o postępowaniach szczególnych w sprawach o przestępstwa i wykroczenia w czasie obowiązywania stanu wojennego, stosowanie tymczasowego aresztowania w każdym przypadku było obligatoryjne. W dniu 30 kwietnia 1982 r. prokurator Krystian J. skierował akt oskarżenia do Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu. Oskarżonym zarzucał on niezaprzestanie działalności związkowej i redagowanie, drukowanie, gromadzenie oraz rozpowszechnianie pism zawierających fałszywe wiadomości mogące wywołać niepokój publiczny. Na sesji wyjazdowej SŚOW w Katowicach, po zakończeniu rozprawy w dniu 15 maja 1982 r. prokurator Krystian J. występując w charakterze oskarżyciela zażądał uznania winy oskarżonych i wymierzenia im rażąco wysokich kar: Edwardowi R. i Andrzejowi B. - po 8 lat pozbawienia wolności, Maciejowi J. - 6 lat pozbawienia wolności, Teresie Ch. i Józefowi G.-po 5 lat pozbawienia wolności, a uczniom Markowi K., Grażynie W. i Robertowi S. po 3 lata pozbawienia wolności. Sąd w składzie: Maciej H., Marian N. i Andrzej Ch. uznał winę oskarżonych z art. 46 ust 1 i 48 dekretu o stanie wojennym i wymierzył im kary: Edwardowi R. i Andrzejowi B. - po 5 lat pozbawienia wolności, Maciejowi J. - 3 lata pozbawienia wolności, Teresie Ch. 3 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności, Józefowi G.- 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, a uczniom Markowi K., Grażynie W. i Robertowi S po 1 roku i 6 miesięcy, zawieszając karę na okres próby 3 lata.
    Analiza biuletynów i ulotek załączonych do akt sprawy karnej sygn. SoW 422/82 pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, że materiały te nie zawierały fałszywych informacji odnoszących się zarówno do historii, jak i ówczesnych współczesnych wydarzeń. W świetle tego po uznaniu, że Edward R., Andrzej B., Maciej J. Józef G. i Teresa Ch. dopuścili się jedynie czynu polegającego na nie zaniechaniu działalności związkowej, a Marek K., Grażyna W. i  Robert S. nie popełnili czynu określonego w art. 48 dekretu tj. redagowania, drukowania, gromadzenia i rozpowszechniania pism zawierających fałszywe wiadomości, w maju 2022 r. wydano postanowienia i przedstawiono zarzuty Maciejowi H., Marianowi N., Krystianowi J. i Witoldowi K. zarzucając im popełnienie zbrodni komunistycznej i zbrodni przeciwko ludzkości polegającej na stosowaniu represji i naruszaniu praw człowieka poprzez pozbawienie wolności na okres przekraczający 14  dni w/w osób, polegających na żądaniu i wymierzeniu im kar pozbawienia wolności, co stanowiło pozbawienie podstawowych praw i wolności obywatelskich, a także działanie na szkodę interesu prywatnego Edwarda R., Andrzeja B., Macieja J., Teresy Ch., Józefa G., Natalii M., Marka K., Grażyny W. i Roberta S.
     
  3. W sprawie zbrodni komunistycznej i zbrodni przeciwko ludzkości polegającej na stosowaniu represji i naruszeniu praw człowieka w postaci przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy państwa komunistycznego w osobach sędziów Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni, polegającego na bezprawnym pozbawieniu wolności Leszka D., Bogusława G., Jana H., Ryszarda K., Jana K., Henryka P., Krzysztofa R. i Zbigniewa T. na okres powyżej 7 dni w Gdyni, poprzez skazanie pokrzywdzonych przez Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni, wyrokiem z dnia 05 lipca 1982 r. o sygn. Sm W 97/82 , za popełnienie przestępstwa z art. 46 ust. 1 i art. 48 ust. 2 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym na kary od 3 lat do 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności w sytuacji, gdy czyny w/w oskarżonych nie wypełniały ustawowych znamion przypisanych im przestępstw, co stanowiło poważne prześladowania z powodu przynależności do określonej grupy polityczno-społecznej, która sprzeciwiła się bezprawnemu wprowadzeniu stanu wojennego oraz pozbawieniu podstawowych praw i wolności obywatelskich, a także działanie na szkodę interesu prywatnego (S 97.2022.Zk).
    Śledztwo zostało wszczęte postanowieniem z dnia 25 listopada 2022 r.
    Aktualnie śledztwo znajduje się w fazie początkowej. W jego toku zwrócono się do Oddziałowego Archiwum IPN w Gdańsku i w Warszawie o nadesłanie materiałów archiwalnych dotyczących pokrzywdzonych oraz do Archiwum Marynarki Wojennej w Gdyni o przesłanie akt osobowych prokuratorów i sędziów pełniących służbę w okresie stanu wojennego wykonujących czynności w przedmiotowej sprawie.
  4. W sprawie zbrodni komunistycznej, stanowiącej także zbrodnię przeciwko ludzkości, w postaci bezprawnego pozbawienia wolności na okres powyżej 7 dni, popełnionej z przyczyn politycznych przez funkcjonariuszy państwa komunistycznego, polegającej na przekroczeniu uprawnień przez sędziów Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni, poprzez niesłuszne skazanie Zdzisława B., Piotra R. i Leszka N. na kary po 9 i 5 miesięcy pozbawienia wolności wyrokiem z dnia 30 marca 1983 r., sygn. Sm. W. 51/83, za przestępstwa z art. 46 ust. 1 i 48 ust. 3 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym, co stanowiło represję z powodu ich przynależności i działalności w ramach związku zawodowego NSZZ „Solidarność” (S 98.2022.Zk ).
    Śledztwo zostało wszczęte postanowieniem z dnia 26 września 2022 r.
    W toku postępowania, w oparciu o oględziny akt Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni w sprawie przeciwko w/wym., ustalono dane osobowe sędziów tego sądu, którzy wydali wyrok oraz prokuratorów Prokuratury Marynarki Wojennej w Gdyni, którzy w toku postępowania przygotowawczego stosowali wobec w/wym. środki zapobiegawcze w postaci tymczasowego aresztowania, w efekcie czego w/wym. pokrzywdzeni zostali pozbawieni wolności. Aktualnie trwają oględziny akt osobowych tych wojskowych sędziów i prokuratorów celem ustalenia ich aktualnych adresów lub uzyskania informacji o zgonie. Zachodzi także konieczność ustalenia ich aktualnego statusu prawnego, to znaczy czy pozostają sędziami lub prokuratorami w stanie spoczynku, a tym samym czy zachodzi konieczność występowania do właściwych organów z wnioskami o uchylenie immunitetu, co jest niezbędne dla ewentualnego postawienia im zarzutów popełnienia przestępstwa, polegającego na bezprawnym pozbawieniu wolności w/wym. pokrzywdzonych.
  5. W sprawie zbrodni komunistycznej, będącej zbrodnią przeciwko ludzkości, popełnionej z motywów politycznych, stanowiącej poważną represję, w postaci przekroczenia uprawnień przez funkcjonariusza publicznego państwa komunistycznego, a to prokuratora Prokuratury Marynarki Wojennej w Gdyni, a polegającej na tymczasowym aresztowaniu Jarosława I. postanowieniami  z dni 11 września 1982 roku i 22 września 1982 roku, o sygn. Pm. Śl 278/82 za to, że w  dniu 6 września 1982 r. sporządził ulotki, mogące wywołać niepokój publiczny lub rozruchy, czym dopuścili się przestępstwa z art. 48 ust. 2 i 4  dekretu z 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym, co stanowiło pozbawienie wolności na okres powyżej 7 dni w sytuacji, gdy działanie podejrzanego z uwagi na prawdziwość zamieszczonych w ulotkach treści nie wyczerpywało znamion przypisanego mu przestępstwa, co stanowiło prześladowanie pokrzywdzonych z powodu przynależności do określonej grupy politycznej sprzeciwiającej się w prowadzeniu stanu wojennego, co stanowiło działanie na szkodę interesu prywatnego i interesu publicznego (S 101.2022.Zk).
    Śledztwo zostało wszczęte postanowieniem z dnia 07 listopada 2022 r.
    Zarządzeniem Dyrektora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie przekazano do Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach celem prowadzenia materiały w sprawie przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy państwa komunistycznego, a to sędziów Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni.
    W wyniku analizy akt sprawy ujawniono, że Jarosława I. tymczasowo aresztowano postanowieniem  prokuratora Prokuratury Marynarki Wojennej w Gdyni z dnia 11 września 1982 roku, o sygn. Pm.Śl 278/82 za przestępstwo z art. 48 ust. 2 i 4  dekretu z 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym, znamion którego nie wypełnił z uwagi na prawdziwość zamieszczonych w rozpowszechnianych przez nich ulotkach treści. Następnie po uchyleniu trybu doraźnego ponownie postanowieniem z dnia 22 września 1982 r. został on tymczasowo aresztowany. W dalszej kolejności Jarosław I. został zwolniony z aresztu w dniu 11 listopada 1982 r. na podstawie postanowienia zastępcy Naczelnego Prokuratora Wojskowego uwzględniającego zażalenie jego obrońcy. Wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni z dnia 6 stycznia 1983 r. sygn. Sm. W. 227/82 postępowanie przeciwko Jarosławowi I. zostało umorzone z powodu znikomego stopnia społecznej szkodliwości czynu. W dotychczasowym toku śledztwa przeprowadzono kwerendę archiwalną i zwrócono się z wnioskiem o przesłuchanie pokrzywdzonego w ramach pomocy prawnej.

Zbrodnie nazistowskie

  1. Śledztwo w sprawie zastrzelenia Jana Piętki w dniu 12 czerwca 1943 r. na drodze między Sławkowem a Niwą przez żandarmów niemieckich Galwasa, Giere i Schreibera oraz zastrzelenia Tadeusza Lubińskiego (ew. Libinckiego) w dniu 14 czerwca 1943 r. w Warenżynie przez żandarma niemieckiego Kaszyka z Posterunku Żandarmerii w Wojkowicach Kościelnych, przy przyjęciu, że są to zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości, stanowiące jeden z powtarzających się zamachów w celu wsparcia polityki III Rzeszy niemieckiej, popełnione z motywów narodowościowych i politycznych oraz w celu wyniszczenia grupy narodowościowej i politycznej (S 12.2022.Zn). 
    Postanowieniem z dnia 08 lutego 2022 roku  podjęto zawieszone śledztwo byłej Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Katowicach sygn. S 1/82 (Wz 8.2021).
    Aktualnie w śledztwie prowadzona jest obszerna kwerenda archiwalna odnośnie zdarzeń i biorących w nich udział funkcjonariuszy niemieckiej Żandarmerii. Trwają poszukiwania akt osobowych żandarmów biorących udział w zdarzeniach. Jednocześnie trwa tłumaczenie  niemieckich dokumentów dotyczących zdarzeń.
  2. Śledztwo w sprawie zbrodni przeciwko ludzkości, stanowiącej jeden z powtarzających się zamachów podjętych w celu wykonania polityki III Rzeszy, popełnionej przez naruszenie prawa międzynarodowego, wobec ludności cywilnej obszaru okupowanego, przez przedstawicieli władzy państwa niemieckiego, polegającej na dokonaniu zabójstwa poprzez zastrzelenie w okresie od 10 do 15 września 1939 r. w Katowicach Konstantego Sekułę, Pawła Szerzysko, Wilhelma Walugę, Jana Zwiorka, Karola Zwiorka, Leona Murłowskiego, Jana Gracę, Teodora Relę, Konstantego Wygacza, Karola Hesse, Cypriana Kunerta, Jana Laksę, Piotr Saksa, Jana Miczniaka, Augustyna Mrowica, Eugeniusza Nisiaka, Józefa Szukałę, Pawła Markiewkę i Rudolfa Polaka, Józefa Wyżgoła ( S 79.2021.Zn).
    Śledztwo zostało wszczęte postanowieniem z dnia 13 sierpnia 2021 r.
    Celem śledztwa jest ustalenie ofiar zbrodni popełnionych w Katowicach, Chorzowie, Świętochłowicach i innych miejscach w okresie od 2 do 15 września 1939 roku przez członków Freikorpsu oraz członków specjalnych grup operacyjnych niemieckiej policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa tzw. Einsatzgruppen realizujących operację Tannenberg na Górnym Śląsku. Taki cel został częściowo zrealizowany w ramach śledztwa tut. Komisji o sygnaturze S 56.2003.Zn, w ramach którego ustalono 46 osób zamordowanych w tym okresie, jednak w wielu przypadkach nie opisano okoliczności śmierci, daty a nawet bliższych danych personalnych osób. Obecnie źródłem informacji o ofiarach niemieckiego terroru w pierwszych dniach wojny na Górnym Śląsku jest lista odnaleziona w archiwalnych aktach Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Warszawie śledztwa przeciwko Udo von Woyrschowi, sporządzona w latach 1968-1971. Wymaga ona procesowej weryfikacji, co realizowane jest w oparciu o akta sądów grodzkich oraz informacje pozyskiwane od ustalanych  zstępnych osób pokrzywdzonych.
  3. Śledztwo w sprawie zbrodni wojennej będącej zbrodnią przeciwko ludzkości stanowiącej jeden z powtarzających się zamachów w celu wsparcia polityki III Rzeszy, popełnionej poprzez naruszenie prawa międzynarodowego z motywów narodowościowych i politycznych przez prokuratorów i sędziów Sądu Wojennego Rzeszy polegającej na orzeczeniu wobec, uprzednio pozbawionego wolności, we wrześniu 1939 r.
    w Tarnowskich Górach, Bytomiu i Brzegu, Piotra Giemzy kary śmierci, w następstwie czego pozbawiono go życia w drodze egzekucji w dniu 7 czerwca 1940 r. przez zgilotynowanie (S 21.2022.Zn).

    Śledztwo zostało wszczęte postanowieniem z dnia 16 marca 2022 r. na podstawie wykazu Ślązaków aresztowanych i zamordowanych we wrześniu 1939 r.
    Dotychczas udało się pozyskać akt zgonu Piotra Giemzy, górnika ur. 9 września 1892 r. w Szarleju i tam zamieszkałego, z dokumentu wynika, iż został on zgilotynowany w więzieniu Berlin Charlottenburg na podstawie wyroku Wojennego Sądu Rzeszy. Z Miejsca Pamięci Roter Ochse w Halle nadesłano kolejne dokumenty dotyczące Piotra Giemzy, z których wynika, iż wyrokiem sygn. akt StPL (RKA) I 676/39 z dnia 29 lutego 1940  r. orzeczono wobec niego karę śmierci z powodu zdrady krajowej. W poszukiwaniu wyroku zwrócono się z zapytaniem do Archiwum Wojskowego w Pradze, w którym znajduje się zespół Sąd Wojenny Rzeszy.
  4. Śledztwo w sprawie zbrodni wojennej będącej zbrodnią przeciwko ludzkości stanowiącej jeden z powtarzających się zamachów w celu wsparcia polityki III Rzeszy, popełnionej poprzez naruszenie prawa międzynarodowego z motywów narodowościowych i politycznych przez funkcjonariuszy gestapo dokonujących zatrzymania oraz prokuratorów i sędziów Trybunału Ludowego w Berlinie Georga Dieschera, Hansa Bauszusa, Friedricha Tscharmanna, Schulza przy udziale prokuratora Josefa Markusa Folwilla, polegającej na orzeczeniu w dniu 29 czerwca 1942 r. kary śmierci wobec pozbawionych uprzednio wolności Władysława Żyłę w dniu 4 października 1940 r. i Gustawa Ziemskiego w dniu 6 stycznia 1941 r. w Zawierciu, Opolu, Berlinie i innych miejscach, na czas przekraczający 7 dni i ze szczególnym udręczeniem w następstwie czego pozbawiono ich życia w dniu 19 marca 1942 r. w Berlinie. W sprawie zbrodni wojennej będącej zbrodnią przeciwko ludzkości stanowiącej jeden z powtarzających się zamachów w celu wsparcia polityki III Rzeszy, popełnionej poprzez naruszenie prawa międzynarodowego z motywów narodowościowych i politycznych przez funkcjonariuszy gestapo dokonujących zatrzymania oraz prokuratorów i sędziów Trybunału Ludowego w Berlinie Waltera Hartmanna, Georga Dieschera i innych, polegającej na orzeczeniu w dniu 5 stycznia 1942 r. kary śmierci wobec pozbawionych uprzednio wolności w Zawierciu, Opolu, Berlinie i innych miejscach od dnia 1 września 1940 r. Józefa Chrzanowskiego, od dnia 2 września 1940 r. Edmunda Nowackiego, od dnia 18 września 1940 r. Fryderyka Berezę, na czas przekraczający 7 dni i ze szczególnym udręczeniem, w następstwie czego pozbawiono ich życia w dniu 19 marca 1942 r. w Berlinie (S 77.2021.Zn)
    Śledztwo w sprawie niemieckich zbrodni sądowych, stanowiących zbrodnie wojenne będące zbrodniami przeciwko ludzkości popełnionych na mieszkańcach Zawiercia za działalność w ruchu oporu skupionego wokół pisma „Płomień” zostało wszczęte postanowieniem z dnia 02 listopada 2021 r.
    Z ustaleń prowadzonego  śledztwa wynika, iż od jesieni 1939 r. prawie co tydzień wydawano pismo drukowane „Płomień”, w którym publikowano informacje z zagranicznych stacji radiowych i z prasy. Pismo zawierało wskazówki dla Polaków dotyczące oporu przeciwko niemieckim władzom i ich nakazom. Pismo osiągnęło nakład w wysokości 100 do 120 sztuk. Autorem i wydawcą był założyciel i dyrektor szkoły handlowej w Zawierciu Wacław Chrzanowski, najbliższymi współpracownikami byli Edmund Nowacki, Stanisław Czapla, Janina Nowacka, Franciszek Majczak, Fryderyk Bereza, Roman Wojcik i Jerzy Grzybczyk, którzy przygotowywali artykuły i relacje o wiadomościach zagranicznych i organizowali kolportaż pisma, do czego powołali specjalną organizację kolportażową, w której szczególnie wyróżniali się oskarżeni.  Masowe aresztowania wszystkich, którzy mieli jakikolwiek kontakt z pismem „Płomień” rozpoczęły się we wrześniu 1940 r. Większość z aresztowanych została skazana przez Trybunał Ludowy w Berlinie i Wyższy Sąd Krajowy w Katowicach na kary śmierci i kary ciężkiego więzienia. Kilka osób w tym Franciszek Majczak, zmarło przed orzeczeniem kary z powodu obrażeń odniesionych w śledztwie podczas przesłuchań. W akcie zgonu Franciszka Majczaka podano przyczynę „ciężkie zniekształcenie organów wewnętrznych, szczególnie serca i układu krążenia”. Dotychczas pozyskano sześć wyroków niemieckich sądów w tej sprawie. Trwają ustalenia dotyczące losów pokrzywdzonych skazanych na kary więzienia.
  5. W sprawie zbrodni wojennej będącej zbrodnią przeciwko ludzkości, stanowiącej jeden z powtarzających się zamachów w celu wsparcia polityki III Rzeszy, popełnionej poprzez naruszenie prawa międzynarodowego z motywów narodowościowych i politycznych i sędziów Wyższego Sądu Krajowego w Katowicach Drendela, Dawczyńskiego, Tempa, przy udziale prokuratora Rothe polegającej na orzeczeniu dniu w 9 października 1944 r. w Katowicach kary 6 lat zaostrzonego obozu karnego wobec Elżbiety Koniecznej pozbawionej wolności od 26 stycznia 1944 r. na czas przekraczający 7 dni i ze szczególnym udręczeniem (S 81.2022.Zn).
    Śledztwo wszczęto postanowieniem z dnia 05 września 2022 r.
    Z ustaleń prowadzonego śledztwa wynika, Elżbieta Konieczna ur. w 1917 r., mieszkająca w Ustroniu była narzeczoną Jana Holeksy. Jan Holeksa pseudonim „Litwin”, żołnierz ZWZ/AK był zastępcą dowódcy oddziału partyzanckiego działającego w rejonie Ustronia. Elżbieta Konieczna była łączniczką. Dnia 26 stycznia 1944 r. Jan Holeksa i Elżbieta Konieczna zostali aresztowani we wczesnych godzinach rannych w domu w Ustroniu i przewiezieni do więzienia w Cieszynie. Jan Holeksa wyrokiem sądu doraźnego gestapo został skazany na śmierć. Wyrok został wykonany w dniu 14 lutego 1944 r. podczas egzekucji publicznej w Nawsiu koło Jabłonkowa. Elżbiecie Koniecznej niemiecki sąd udowodnił jedynie, że wiedziała co najmniej o członkostwie Jana Holeksy, w polskim ruchu oporu i wiedząc o tym wspierała go, pozyskując kartki na chleb, cukier oraz bieliznę. Prowadzone są czynności zmierzające do ustalenia miejsca odbycia kary przez Elżbietę Konieczną i jej dalszych losów.
    W oparciu o wyrok skazujący Elżbietę Konieczną ustalono, iż Edyta Jurenka, Adolfinę Jurenka, Julia Szwiertnia, Helena Szwiertnia, łączniczki oddziału partyzanckiego, również zostały aresztowane i skazane przez niemiecki sąd, w tym Adolfina Jurenka na karę śmierci. Wyrok wykonano w więzieniu w Katowicach przez zgilotynowanie w dniu 8 listopada 1944 r. Trwa kwerenda zmierzająca do pozyskania tego wyroku i ustalenia losów skazanych na pobyt w obozie Edyty Jurenki, Julii Szwiertni i Heleny Szwiertni.
  6. W sprawie zbrodni nazistowskiej, stanowiącej zbrodnię przeciwko ludzkości i zbrodnię wojenną, stanowiącej jeden z powtarzających się zamachów, podjętych w celu wykonania polityki III Rzeszy, dokonanej z naruszeniem prawa międzynarodowego wobec ludności cywilnej obszaru okupowanego, w celu wyniszczenia polskiej grupy narodowościowej, popełnionej przez przedstawicieli władzy państwa niemieckiego – funkcjonariuszy żandarmerii niemieckiej z posterunku w Radomsku, polegającej na pozbawieniu życia przez zastrzelenie w lipcu 1943 r. w Łęgu gmina Kruszyna 17 obywateli narodowości polskiej i żydowskiej w tym: Henryka Borysa, Ewy Borys, mężczyzny o nazwisku Gwóźdź, mężczyzny o nazwisku Klein z żoną Rozalią i ich 5 – letniego syna oraz 11 nieustalonych osób narodowości żydowskiej( S 99.2022.Zn).
    Postanowieniem z dnia 20 września 2022 roku  podjęto zawieszone śledztwo byłej Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Katowicach sygn. S 1/84 (Wz 12.2021).
    W okresie od podjęcia postępowania podjęto działania zmierzające do ustalenia, czy świadkowie przesłuchani w śledztwie w 1984 r. żyją. Czynności te okazały się bezskuteczne, albowiem Władysława Surlejewska zd. Klekot i Marianna Klapa zd. Zatoń – zmarły, a Aleksy Kowalczyk i Anna Ligęza nie figurowali w bazie danych „ŹRÓDŁO”, co oznacza, ze osoby te zmarły przed wprowadzeniem ich danych do bazy.
    Zwrócono się do Oddziałowego Archiwum IPN w Katowicach o przeprowadzanie kwerendy, w celu poszukiwania materiałów archiwalnych, dotyczących pokrzywdzonych: Henryka Borysa, Ewy Borys, mężczyzny o nazwisku Gwóźdź, mężczyzny o nazwisku Klein i jego żony Rozalii oraz ich 5 – letniego dziecka i innych pokrzywdzonych, których tożsamości nie ustalono, jak również materiałów archiwalnych, w tym akt postępowania Sądu Wojewódzkiego w Łodzi sygn. IV K 124/55i IV K 5/51 przeciwko Józefowi Stacherze i Piotrowi Kipigrochowi.
    Równolegle historykowi  Oddziałowej Komisji zlecono przeprowadzenie kwerendy, w tym zabezpieczenia meldunków dziennych, w tym zarządzeń komendanta żandarmerii w Katowicach, dotyczących zdarzeń będących przedmiotem śledztwa, ustalenia składu osobowego funkcjonariuszy posterunku żandarmerii w Radomsku, pełniących tam służbę w lipcu 1943 r. oraz materiałów dotyczących ustalenia tożsamości wszystkich osób zastrzelonych w Łęgu.Ponadto zwrócono się do Urzędu Stanu Cywilnego w Kruszynie o nadesłanie zupełnych odpisów aktów zgonu ustalonych pokrzywdzonych.
    W chwili obecnej uzyskano odpowiedzi z wyników przeprowadzonej kwerendy.
do góry