E-Księgarnia24 marca 2024 r. obchodziliśmy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką – święto ustanowione przez polski parlament w 2018 r. Tego dnia upłynęło dokładnie 80 lat od zamordowania przez Niemców rodziny Ulmów z Podkarpacia oraz ukrywanych przez nich Żydów z rodzin Goldmanów, Didnerów i Grünfeldów.
Inicjatywy Oddziału IPN w Katowicach:
W ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką został oddany hołd rodzinie Zimoniów z Rybnika. Wydarzenie odbyło się 25 marca 2024 r. o godz. 11.00 na cmentarzu komunalnym w Rybniku przy ul. Rudzkiej (sektor 8, rząd 1, nr grobu 4).
W styczniu 1945 r. została zarządzona ewakuacja więźniów obozu KL Auschwitz, którzy wyruszyli w przymusowy marsz. Wydarzenie to przeszło do historii jako „Marsz Śmierci”. W kolumnie więźniów znajdowali się m.in. Michael Goldmann, Chanan Ansbacher i Eli Heilman, którzy po paru dniach marszu podjęli próbę ucieczki w Wielopolu (obecnie dzielnica Rybnika). Wykorzystując nieuwagę strażników zbiegli i ukryli się na podwórku Państwa Zimoniów. Wkrótce ich tropem ruszyli esesmani, którym Regina Zimoń wskazała, że zbiegowie uciekli w stronę lasu. Tymczasem Michael, Chanan i Eli ukrywali się w stodole. Następnego dnia po oddaleniu się Niemców, córka Reginy i Konrada Zimoniów, Stefania zaniosła ukrytym więźniom dzban mleka i chleb. Przez kolejne dni to właśnie Stefania odpowiadała za dostarczanie jedzenia. Trzech zbiegów ukrywało się u Zimoniów przez tydzień, aż do nadejścia armii sowieckiej. Regina i Konrad Zimoniowie oraz ich córka Stefania w 1995 r. zostali odznaczeni Medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.
W latach powojennych Michael Goldmann służył w Izraelu jako specjalny śledczy policji podczas procesu przeciwko Adolfowi Eichmannowi, natomiast w 1992 r. Michael był świadkiem na procesie Josefa Schwammbergera, byłego komendanta getta w Przemyślu.
oprac. Danuta Mikoda/OBUWiM IPN Katowice
Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, Zespół Szkół Technicznych nr 2 im. Mariana Batko w Chorzowie oraz Chorzowskie Centrum Kultury zainaugurowali Projekt historyczno-medialny. Generacja „Z“ opowiada historię, przeznaczone dla młodzieży szkolnej.
25 marca 2024 r. w Chorzowskim Centrum Kultury odbył się pokaz filmu „Ulmowie. Błogosławiona rodzina“, poprzedzony prelekcją Karola Krajewskiego z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach. Wydarzenie towarzyszyło obchodom Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.
Kolejnymi etapami projektu będą konkurs, w czasie którego będą oceniane przygotowane przez uczniów krótkometrażowe filmy poświęcone rodzinie Ulmów oraz wyjazd uczestników do Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej.
