Nawigacja

Aktualności

1. rocznica śmierci Andrzeja Rozpłochowskiego – Katowice, 20 grudnia 2022

20 grudnia 2021 r. w Katowicach zmarł  Andrzej Rozpłochowski. Był współzałożycielem i prezesem Porozumienia Katowickiego 1980 – Stowarzyszenia na Rzecz Pamięci w Katowicach. Sygnatariusz Porozumienia Katowickiego z 11 września 1980 r., jeden z liderów śląsko-dąbrowskiej „Solidarności”, członek władz krajowych związku. Był działaczem społecznym i antykomunistycznym.

W pierwszą rocznicę śmierci Andrzeja Rozpłochowskiego, dr Andrzej Sznajder, dyrektor Oddziału IPN w Katowicach złożył kwiaty na grobie opozycjonisty na katowickim cmentarzu, przy ul. Francuskiej. 20 grudnia 2022 r. o godz. 18.00 w kościele pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (plac Ks. Emila Szramka 1 w Katowicach) zostanie odprawiona msza św. w intencji zmarłego.

Andrzej Rozpłochowski urodził się 7 września 1950 r. w Gdańsku, zmarł 20 grudnia 2021 r. w Katowicach w wieku 71 lat.

W dniach 29-31 sierpnia 1980 r. uczestniczył w strajku, a następnie został przewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z siedzibą w Hucie „Katowice”. 11 września 1980 r. był sygnatariuszem Porozumienia Katowickiego. Od 24 września 1980 r. pełnił funkcję przewodniczącego Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” Katowice.

 We wrześniu 1980 r. został członkiem Prezydium Krajowej Komisji Porozumiewawczej „S”. W lutym 1981 r. był współzałożycielem  Krajowego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. Działał także jako przedstawiciel „S” w Komisji ds. ustawy o związkach zawodowych. W lipcu i grudniu 1981 r. był delegatem na I i II Wojewódzki Zjazd Delegatów (Województwa Katowickiego) Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. Kandydował na stanowisko przewodniczącego Prezydium ZR (w 3. turze przegrał z Leszkiem Waliszewskim). Ponadto był delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów, członkiem Komisji Programowej, członkiem KK, a od października do grudnia 1981 r. przewodniczącym Miejskiej Komisji Koordynacyjnej „S” w Dąbrowie Górniczej.

13 grudnia 1981 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Katowicach, następnie w Zabrzu-Zaborzu, Grodkowie i Uhercach. 23 grudnia 1982 r. przewieziono go do Warszawy i oskarżono o „próbę obalenia siłą ustroju PRL”. Przetrzymywany bez wyroku w Areszcie Śledczym Warszawa-Mokotów, został zwolniony na mocy amnestii w lipcu 1984 r. W latach 1984-1988 działał jako współpracownik RKW (podpisywał nazwiskiem oświadczenia) i współpracownik RKK. Od 1985 r. był członkiem Prezydium Polskiej Partii Niepodległościowej, a od października 1986 r. członkiem jawnej Tymczasowej Rady „S” w Regionie. Za uczestnictwo w uroczystościach rocznicowych pod krzyżem przy KWK Wujek został dwukrotnie zatrzymany na kilka godzin. Inwigilowany i szykanowany przez komunistyczną Służbę Bezpieczeństwa w ramach SOR o krypt. „Lider” aż do grudnia 1989 r.

Od 1988 r. Andrzej Rozpłochowski na emigracji w USA, gdzie działał jako pełnomocnik PPN na zachodzie. Na emigracji był publicystą „Horyzontów”, „Gwiazdy Polarnej” i „Nowego Dziennika”, a także członkiem Americans For Independent Poland w Nowym Jorku oraz Instytutu im. Józefa Piłsudskiego. W 1993 r. otrzymał obywatelstwo USA. W sierpniu 2010 r. wrócił do Polski. Po powrocie odznaczył się jako działacz społeczny, m.in. współzałożyciel i prezes Porozumienia Katowickiego 1980 – Stowarzyszenia na Rzecz Pamięci w Katowicach (2011-2021). Pełnił liczne funkcje społeczne, m.in.: zastępcy przewodniczącego Rady do Spraw Działaczy Opozycji Antykomunistycznej na Rzecz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych przy Szefie Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, przewodniczącego Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej do Spraw Działaczy Opozycji i Osób Represjonowanych w Katowicach (2016-2021). Był aktywnym komentatorem wydarzeń społecznych i politycznych i uczestnikiem debat publicznych. Andrzej Rozpłochowski zasłynął jako niestrudzony szermierz w walce o zadośćuczynienie osobom represjonowanym przez komunistyczny reżim ich cierpień i wysiłków poniesionych na rzecz odbudowy niepodległej Polski. W 2021 r. został wyróżniony tytułem Człowieka Roku „Tygodnika Solidarność“.

Andrzej Rozpłochowski jest autorem wspomnień „Postawią Ci szubienicę... NSZZ Solidarność MKZ Katowice 1980-1981. Wspomnienia“, t. 1 (2011), t. 2 (2012), „Jeden z jedenastu. Wspomnienia z internowania i uwięzienia 1982-1984“ (2019).

Andrzej Rozpłochowski został odznaczony przez Rząd RP na Uchodźstwie m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (1990). Ponadto został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2010), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2017), Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie 2021), Krzyżem Wolności i Solidarności (2015).

26 października 2022 r. w Katowicach został uhonorowany pośmiertnie Nagrodą Honorową IPN „Świadek Historii”, przyznaną przez Oddział IPN w Katowicach.

Zapraszamy do wysłuchania wspomnienia poświęconego śp. Andrzejowi Rozpłochowskiemu. Wybitnego działacza śląskiej „Solidarności” wspominali: prof. Grzegorz Opala, dr Katarzyna Wilczok, Eugeniusz Karasiński i Jan Cegielski. Prowadzenie: dr Jędrzej Lipski.

do góry