E-Księgarnia
17 października 2022 r. w kinie „Kosmos“ w Katowicach odbył się pierwszy seans filmowy w ramach projektu „Historia na ekranie” realizowanego przy współpracy IPN, Instytucji Filmowej „Silesia Film” i Polskiego Radia Katowice. W spotkaniu udział wzięła młodzież licealna, która miała okazję zobaczyć film w reżyserii Agnieszki Holland „Europa Europa”. O wprowadzenie w tematykę filmu zadbali Mariusz Ciszewski, filmoznawca z Instytucji Filmowej „Silesia Film” oraz Ewelina Małachowska z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach. W trakcie dyskusji poruszono tematy związane z prześladowaniem Żydów w czasie II wojny światowej czy roli kinematografii w szerzeniu wiedzy o wydarzeniach historycznych.
18 października 2022 r. w kinie „Kosmos“ w Katowicach odbyło się drugie spotkanie w ramach projektu „Historia na ekranie” związane z projekcją filmu animowanego „Sekret Księgi z Kells“. W prelekcji poprzedzającej film wygłoszonej przez Ryszarda Mozgola, naczelnika OBEN IPN w Katowicach, uczestniczyli uczniowie klas 4-6 szkół podstawowych. W trakcie prelekcji wprowadzającej zwrócono uwagę na różnicę pomiędzy fikcją literacką a faktami historycznymi zaprezentowanymi w filmie. Bohaterem historycznym animacji jest tytułowa księga z Kells, stanowiąca unikalny zabytek wczesnośredniowiecznej sztuki, przechowywany w dublińskiej Bibliotece Trinity College. Zwrócono uwagę uczniów na szereg znaków zapytania i hipotez związanych z historią Ewangeliarza z Kells, które pozwoliły twórcom filmu na przeniesienie akcji z poziomu realnych wydarzeń historycznych na poziom baśni i fantazji. Zainteresowanie uczniów wzbudziły średniowieczne receptury uzyskiwania barwionych atramentów i metody kopiowania rękopisów.
8 grudnia 2022 r. w kinie „Kosmos” w Katowicach odbył się kolejny seans filmowy w ramach projektu „Historia na ekranie”. W spotkaniu wzięła udział młodzież licealna, która miała okazję zobaczyć film „Śmierć prezydenta” w reżyserii Jerzego Kawalerowicza. Widzów do filmu wprowadzili: Mariusz Ciszewskim filmoznawca z Instytucji Filmowej „Silesia Film” oraz Adrian Rams z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach. Pokaz filmu został zorganizowany w związku ze zbliżającą się 100. rocznicą zabójstwa Gabriela Narutowicza – pierwszego prezydenta II RP, który został zastrzelony 16 grudnia 1922 r. podczas otwarcia wystawy w galerii „Zachęta” w Warszawie przez malarza i fanatyka Eligiusza Niewiadomskiego. Film stanowi asumpt do dyskusji o odpowiedzialności polityków i mediów w rozpowszechnianiu fałszywych i nienawistnych informacji.
15 lutego 2023 r. w Kinie „Kosmos” odbył się kolejny seans filmowy w ramach projektu „Historia na ekranie”. W spotkaniu uczestniczyła młodzież klas 6-8 szkół podstawowych, która miała możliwość obejrzenia filmu „Marzec 1968” w reżyserii Krzysztofa Langa. Przed rozpoczęciem projekcji w problematykę filmu wprowadził widzów Mariusz Ciszewski, filmoznawca z Instytucji Filmowej „Silesia Film” oraz Renata Skoczek z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach. Zbliżająca się 55. rocznica wydarzeń marcowych była okazją do prelekcji na temat genezy i okoliczności masowych wystąpień społecznych przeciwko komunistycznej władzy oraz kampanii antysemickiej prowadzonej pod wodzą Władysława Gomułki. Efektem marcowych wydarzeń była fala represji, która dotknęła głównie młodzież studencką oraz wyjazd z Polski około 15 tysięcy osób pochodzenia żydowskiego. Spotkanie było okazją do refleksji nad różnorodnymi postawami ludzkimi, różnicami pokoleniowymi i dramatycznymi decyzjami, które zmieniły życie wielu polskich rodzin.
* * *
Jak pogodzić przyjaźń i różnice poglądów? Czego uczy nas historia? I jak zmienia się spojrzenie na przeszłość, kiedy patrzymy na nią oczami młodych ludzi, których była udziałem?
Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach oraz Kino Kosmos zapraszają dzieci i młodzież na cykl spotkań i projekcji filmowych poświęconych historii współczesnej, jej kontekstom i kinowym interpretacjom. Cykl został objęty Honorowym Patronatem Marszałka Województwa Śląskiego Jakuba Chełstowskiego.
Zapraszamy młodych ludzi do rozmowy o tym, jak historia wpływała i wpływa na nasze życie. Jak przeszłość oddziałuje na teraźniejszość, a jak to, co zrobimy i jak myślimy dziś, ukształtuje naszą wspólną przyszłość. Chcemy pokazać, jak – i dlaczego warto – patrzeć szerzej na wydarzenia historyczne, dostrzegać ich przyczyny, konteksty i konsekwencje. Pokażemy, że postaci z naszej przeszłości miały z nami więcej wspólnego niż mogłoby się wydawać, a młodzi ludzie, niezależnie od tego, w jakich czasach żyli, mieli swoje marzenia i plany. Wydarzenia historyczne zobaczymy z perspektywy młodych bohaterów każdego z prezentowanych filmów.
Wierzymy, że dzięki filmowym opowieściom znane z historii postaci ożyją w wyobraźni młodych widzów, a podróż w przeszłość stanie się ciekawą i pouczającą przygodą.
Każdy z seansów poprzedzony jest 20-minutowym spotkaniem z historykiem IPN.
Cykl skierowany jest do uczennic i uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. No spotkania obowiązują zapisy: Małgorzata Dębniak m.debniak@kosmos.katowice.pl
HISTORIA NA EKRANIE. PROGRAM CYKLU
SZKOŁA PODSTAWOWA
Klasy 4-6
Spotkanie 1 | Baśnie i mity a historia
18.10.2022 | wtorek | 10.00
„Sekret księgi z Kells” | reż. Tomm Moore | Belgia, Francja, Irlandia | 2009 | 75 min | dubbing
Opis filmu: 1200 lat temu 12-letni chłopiec imieniem Brendan poznał Brata Aidana, strażnika niezwykłej, choć niedokończonej, iluminowanej księgi. Aidan powierza Brendanowi ważne zadanie – ukończyć Księgę z Kells, która jest jednym z najpiękniejszych manuskryptów średniowiecznych, iluminowanych przez celtyckich mnichów.
Spotkanie 2 | Propaganda i jej wpływ na podejmowane decyzje. Dlaczego uznajemy kogoś za wroga? I co w rzeczywistości oznacza bohaterstwo?
18.04.2023 | wtorek | 10.00
„Drogi Panie Dyktatorze” | reż. Christian Lerch | Niemcy | 2020 | 93 min
Opis filmu: Czy jeden list może zatrzymać bieg wojennych zdarzeń? 11-letni Felix wraz ze swoją koleżanką postanawiają wysłać wiadomość do Führera i położyć kres walkom.
Klasy 6-8
Spotkanie 1 | Rola dzienników w pamięci historycznej
19.10.2022 | środa | 10.00
„Gdzie jest Anne Frank” | reż. Ari Folman | Belgia, Francja, Holandia, Izrael | 2021 | 99 min
Opis filmu: Kitty, zmyślona przyjaciółka Anne Frank, budzi się w niedalekiej przyszłości w jej domu. Ponieważ jest przekonana, że Anne żyje we współczesnym świecie, postanawia ją odnaleźć.
Spotkanie 2 | 1968: Polska podzielona – międzypokoleniowe różnice poglądów
15.02.2023 | środa | 10.00
„Marzec 68” | reż. Krzysztof Lang | Polska | 2022 | 120 min
Opis filmu: Warszawa, rok 1968. Studenci protestują przeciwko bezprawnemu relegowaniu kolegów z uczelni oraz w obronie zdjętych z afisza „Dziadów”, w reżyserii Kazimierza Dejmka, wystawianych w Teatrze Narodowym. Wśród protestującej młodzieży są także Hania i Janek, których rodziny znajdują się po przeciwnych stronach marcowej barykady.
Spotkanie 3 | Rok 1989: upadek Muru Berlińskiego i przemiany społeczne
19.04.2023 | środa | 10.00
„Good Bye, Lenin!” | reż. Wolfgang Becker | Niemcy | 2003 | 118 min Opis filmu: Matka Alexa doznaje szoku podczas upadku Muru Berlińskiego. W trosce o jej zdrowie syn utrzymuje ją w przekonaniu, że komunizm się nie skończył.
SZKOŁA PONADPODSTAWOWA
Spotkanie 1 | Historia prześladowania Żydów. Nazizm i rasizm Trzeciej Rzeszy
17.10.2022 | poniedziałek | 10.00
„Europa, Europa” | reż. Agnieszka Holland | Polska, Niemcy, Francja | 1990 | 112 min
Opis filmu: Perel urodził się w żydowskiej rodzinie w Saksonii. Bohater filmu zostaje uznany przez niemieckich żołnierzy za Aryjczyka i przyjęty do szkoły Hitler-Jugend.
Spotkanie 2 | Niespełnione marzenie. 100-lecie zamachu na Gabriela Narutowicza i tragiczne losy II RP
8.12.2022 | czwartek | 10.00
„Śmierć prezydenta” | reż. Jerzy Kawalerowicz | Polska | 1977 | 137 min
Opis filmu: Film przedstawia końcowy etap życia i kariery Gabriela Narutowicza. 9 grudnia 1922 roku Narutowicz zostaje pierwszym prezydentem II Rzeczpospolitej. Podczas zaprzysiężenia mają miejsce krwawe demonstracje jego przeciwników i zwolenników. Tydzień później nowo wybrany prezydent uczestniczy w otwarciu galerii „Zachęta”, gdzie zostaje zamordowany przez malarza, fanatyka Eligiusza Niewiadomskiego.
Spotkanie 3 | Jak powstaje historia? Wspomnienia, dowody, świadectwa
16.02.2023 | czwartek | 10.00
„12:08 na wschód od Bukaresztu” | reż. Corneliu Porumboiu | Rumunia | 2006 | 90 min
Opis filmu: Od czasu, kiedy wściekły tłum zmusił rumuńskiego dyktatora Ceausescu do ucieczki śmigłowcem z Bukaresztu minęło 16 lat. W rocznicę tych wydarzeń właściciel lokalnej stacji telewizyjnej zaprasza dwóch gości, by odtworzyć z nimi chwile rewolucyjnej chwały. Jednak telewidzowie podają w wątpliwość opowieści bohaterów, którzy być może spędzali czas w barze lub przygotowywali się do świąt, zamiast wyjść na ulice.
Spotkanie 4 | Opozycja demokratyczna w PRL-u
20.04.2023 | czwartek | 10.00
„Żeby nie było śladów” | reż. Jan P. Matuszyński | Czechy, Francja, Polska | 2021 | 160 min
Opis filmu: Grzegorz Przemyk umiera na skutek ciężkiego pobicia przez funkcjonariuszy milicji. Komunistyczny reżim usiłuje obarczyć winą pracowników pogotowia.
„Sekret księgi z Kells”, „Good Bye, Lenin!”, „Europa, Europa”, „12:08 na wschód od Bukaresztu”: projekcje zorganizowane w ramach projektu European Film Factory
Cena biletu: 10 zł | osoba
Więcej: kosmos.katowice.pl
Informacje oraz rezerwacje:
Małgorzata Dębniak
m.debniak@kosmos.katowice.pl
tel. 502 237 674
Cykl objęty Honorowym Patronatem Marszałka Województwa Śląskiego Jakuba Chełstowskiego.
Partnerzy cyklu: Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Katowicach
Patroni medialni: Polskie Radio Katowice, Dziennik Zachodni, naszemiasto, TVP3 Katowice