Nawigacja

Książki – Katowice

Województwo śląskie 1945–1950. Zarys dziejów politycznych

Województwo śląskie 1945–1950. Zarys dziejów politycznych, red. Adam Dziurok i Ryszard Kaczmarek, wydanie drugie, Katowice 2014, 654 s.

Minęło siedem lat od ukazania się pierwszego wydania obszernego tomu „Województwo śląskie 1945–1950. Zarys dziejów politycznych”. Nakład książki wyczerpał się błyskawicznie, a sprawy śląskie cieszą się nadal dużym zainteresowaniem, zwłaszcza w kontekście dyskusji o pierwszych latach rządów komunistycznych. Był to okres skomplikowanych procesów historycznych i gwałtownych zmian politycznych i społecznych. To nietylko budowa struktur nowej władzy – obcej i narzuconej, eliminacja opozycji, walka z Kościołem, ale też cały bagaż negatywnych doświadczeń związanych z wkroczeniem Armii Czerwonej, rozliczeniami narodowościowymi czy ruchami migracyjnymi, które odmieniły oblicze regionu. W 2015 roku będziemy upamiętniać rocznicę tzw. tragedii górnośląskiej. W niniejszym tomie przyczyny i przebieg tego dramatu przedstawione są szczegółowo i w całym skomplikowanym splocie różnorakich czynników wpływających na dzieje województwa śląskiego w pierwszych powojennych latach.

Fragment przedmowy do wydania drugiegoksiążki

SPIS TREŚCI 

Wstęp (AdamDziurok, Ryszard Kaczmarek)
Przedmowa dowydania drugiego (Adam Dziurok, Ryszard Kaczmarek)

Część pierwsza: Skutki II wojny światowej

Województwo śląskie pod okupacją niemiecką (Ryszard Kaczmarek)
  Struktura administracyjna prowincji górnośląskiej
  Konsekwencje niemieckiej polityki narodowościowej
  Nazyfikacja Górnego Śląska
  Niemieckie przygotowania do obrony i ewakuacja prowincji górnośląskiej w 1945 roku

Działania wojennena Górnym Śląsku w 1945 roku (Bartłomiej Warzecha)
  Działania wojennew pasie na wschód od Opola (17–24 stycznia 1945 roku)
  Walki o przyczółkina Odrze między Opolem a Brzegiem (22 stycznia – 15 lutego 1945 roku)
  Działania wojennew rejonie okręgu przemysłowego (19–28 stycznia 1945 roku)
  Działania wojennew lutym 1945 roku na Górnym Śląsku
  Końcowy etap walkna Górnym Śląsku (marzec–maj 1945 roku)

Skutki wkroczenia Armii Czerwonej i działalności NKWD w 1945 roku (Zygmunt Woźniczka)

Część druga: Polska administracja w województwieśląskim

Powstanie polskiejadministracji na terenach wyzwolonych (Maciej Fic)

Podział administracyjny
  „Województwo śląsko-dąbrowskie”czy województwo śląskie (Maciej Fic)
  Nowy podział administracyjny (Maciej Fic)
  Spór o granicępolsko-czechosłowacką (Krzysztof Nowak)

Administracja województwa śląskiego (Maciej Fic)
  Administracja wojewódzka
  Władze powiatowe,miejskie i gminne
  Władze samorządowe

Część trzecia: Obóz władzy

 „Obóz rządowy”
  PPR i partie koncesjonowane (Kazimierz Miroszewski)
  Organizacje polityczne ludności żydowskiej (Aleksandra Namysło)
  Referendum i wybory do Sejmu Ustawodawczego (Kazimierz Miroszewski)
  Obóz władzy po wyborach do Sejmu Ustawodawczego (Kazimierz Miroszewski)

Obóz władzy na Śląsku Opolskim (Bernard Linek)

Aparat bezpieczeństwa — struktury i działalność (Zygmunt Woźniczka)

Prokuratura i sądownictwo
  Prokuratura powszechna i specjalna (Kazimierz Miroszewski)
  Sądownictwo powszechne i specjalne (Kazimierz Miroszewski)
  Wojskowy wymiar sprawiedliwości (Tomasz Kurpierz)
 Komisja Specjalnado Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym (Kazimierz Miroszewski)

System obozowy(Kazimierz Miroszewski)
Obozy radzieckie
Obozy UBP
Obozy pracy przymusowej

Część czwarta: Opozycja polityczna i podziemie

Legalna opozycjapolityczna
  Społeczeństwo wobec nowej władzy (Zygmunt Woźniczka)
  Polskie Stronnictwo Ludowe (Kazimierz Miroszewski)
  Stronnictwo Pracy (Aleksandra Namysło)
  Nurt socjalistyczny (Zygmunt Woźniczka)

Organizacjepodziemnej konspiracji
  Podziemie poakowskie (Adam Dziuba)
    Organizacje poakowskie w okresie styczeń—wrzesień 1945 roku
    Organizacja „Nie”
    Okręg Śląski Delegatury Sił Zbrojnych
    Zrzeszenie„Wolność i Niezawisłość”
    Okręg Śląski Konspiracyjnego Wojska Polskiego „Klimczok”
    Lokalne organizacje i grupy poakowskie w 1946—1947 roku
    Podziemie poakowskie w latach 1947—1950
  Podziemie narodowe 
    Stronnictwo Narodowe (Zygmunt Woźniczka)
    Narodowe Zjednoczenie Wojskowe (Dariusz Węgrzyn)
   Konspiracja NSZ —od Narodowych do Śląskich Sił Zbrojnych (Dariusz Węgrzyn)

Część piąta: Kościoły i związki wyznaniowe w nowejrzeczywistości

Kościół katolicki
  Diecezja katowicka (Jerzy Myszor)
  Administracja Apostolska Śląska Opolskiego (Wanda Musialik)
  Część diecezji częstochowskiej w granicach województwa śląskiego (Mariusz Trąba)

Kościół ewangelicki na Górnym Śląsku (Henryk Czembor)

Żydowskie zrzeszenia religijne (Aleksandra Namysło)

Mniejszości wyznaniowe (Jerzy Myszor)

Część szósta: Narodowa identyfikacja

Problemy narodowościowe w województwie śląskim i sposoby ich rozwiązania (Adam Dziurok)
  Rehabilitacja
  Wysiedlenia
  Przymusowe zatrudnienie Niemców i volksdeutschów
  Obozy
  Rozliczenia ze„zbrodniarzami faszystowsko-hitlerowskimi”
  „Odniemczanie” i repolonizacja
  „Repatrianci”,przesiedleńcy i reemigranci
  Stosunki między Górnoślązakami a ludnością napływową

Weryfikacja narodowościowa i akcja osadnicza na Śląsku Opolskim (Bernard Linek)
 Polityka narodowościowa w latach 1945—1946
Wysiedlenia poczdamskie a akcja łączenia rodzin „Walka z nawrotem niemczyzny” 1946—1948
 Konsekwencje dlasytuacji narodowościowej zwrotu politycznego lat 1948—1949

Podziemieniemieckie (Aleksandra Żłobińska)

Problemy narodowościowe na Śląsku Cieszyńskim (Krzysztof Nowak, Alicja Pylypenko-Czepczor)

Zakończenie (Adam Dziurok, Ryszard Kaczmarek)

Wykaz wykorzystanych źródeł i literatury
Indeks nazwisk (Paweł Stachura)
Indeks miejscowości (Paweł Stachura)
Zusammenfassung
Summary
Wykaz skrótów (Anna Kubica)

 

Gdzie kupić publikacje:

Punkt sprzedaży

do góry