E-KsięgarniaW związku z zainteresowaniem mediów i opinii publicznej, towarzyszącym prowadzonemu przez katowicką Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu tzw. śledztwu papieskiemu, publikujemy postanowienie o jego umorzeniu. Jest to dokument procesowy, zawierający omówienie i ocenę prawnokarną materiału dowodowego, zgromadzonego w 220 tomach akt. Tym samym dokument ten nie jest łatwy w odbiorze.
Przedstawiono w nim przede wszystkim ustalenia z postępowań prowadzonych przez włoskich sędziów, w dużej mierze koncentrujących się na wyjaśnieniach Mehmeta Ali Agcy, który w dniu 13 maja 1981 r. targnął się na życie Jana Pawła II. W toku trzech śledztw, prowadzonych w związku z tym zamachem, Agca przesłuchiwany był kilkadziesiąt razy nie tylko przez włoskich sędziów śledczych, ale też przez bułgarskich i tureckich śledczych, wykonujących rekwizycje w ramach postępowań prowadzonych w LRB i w Turcji. Odpowiadał on wówczas na szczegółowe pytania, zmierzające do zweryfikowania opisywanych przez niego zdarzeń, które nastąpiły w okresie pomiędzy jego ucieczką z tureckiego więzienia Kartal Maltepe w dniu 25 listopada 1979 r. a zamachem. Stąd też w tekście umorzenia kilka razy pojawiają się te same miejsca, osoby i sytuacje. Zabieg ten był konieczny, by przedstawić precyzyjne i dopracowane w szczegółach przygotowania do zamachu.
Sąd włoski, w uzasadnieniu wyroku z dnia 29 marca 1986 r. uniewinniającego Bułgarów i Turków od zorganizowania i współudziału w zamachu na życie Papieża, mimo licznych zmian wersji wyjaśnień Agcy nie zdeprecjonował ich, bo w znacznej część zostały one pozytywnie zweryfikowane przez inne dowody. Za niewiarygodne uznał natomiast alibi przedstawione przez oskarżonych Bułgarów: Ajwazowa, Antonowa i Wasiliewa. Na szczególną uwagę zasługuje rzeczowa i syntetyczna ocena tego procesu, jaka znalazła się w zeznaniach sędziego Martelli, złożonych w maju 2005 r. przed włoską Parlamentarną Komisją Śledczą d/s Akt Mitrochina.
Niezwykle istotne, dla ustaleń niniejszego śledztwa, jest przedstawienie operacji Papież w oparciu o dokumenty STASI, jak też omówienie dokumentów pozyskanych z Bułgarii, tzw. sprawy Antonowa.
Ponadto ukazano również aktywność służb specjalnych PRL-u (Departamentu I i IV MSW) w świetle zeznań funkcjonariuszy oraz dokumentów wytworzonych przez nie w związku z intronizacją Karola Wojtyły na Papieża oraz z przeprowadzonym zamachem na jego życie.
Niezależnie od aspektu prawnego prezentowane postanowienie zawiera również odpowiedź na pytanie, dlaczego proces włoski przeciwko osobom biorącym udział razem z Agcą w zamachu zakończył się fiaskiem i dlaczego do dnia dzisiejszego nie ustalono jego mocodawców.
Zebrany w śledztwie materiał dowodowy nie pozostawia żadnych wątpliwości, iż Agca swojego czynu dopuścił się działając w ramach związku przestępczego, w skład którego wchodzili przedstawiciele tureckiego świata przestępczego i funkcjonariusze bułgarscy.
Ewa Koj
Naczelnik OKŚZpNP w Katowicach