Nawigacja

Aktualności

13 sierpnia 1940 r. w lesie koło wsi Apolonka pod Janowem funkcjonariusze gestapo i policji bezpieczeństwa rozstrzelali 15 młodych mężczyzn w ramach Akcji AB

  • Zdjęcia archiwalne z egzekucji w miejscowości Olsztyn, wykonane z ukrycia przez Józefa Zębika i będące w jego posiadaniu
    Zdjęcie archiwalne z egzekucji w miejscowości Olsztyn, wykonane z ukrycia przez Józefa Zębika i będące w jego posiadaniu
  • Zdjęcia archiwalne z egzekucji w miejscowości Olsztyn, wykonane z ukrycia
    Zdjęcia archiwalne z egzekucji w miejscowości Olsztyn, wykonane z ukrycia

13 sierpnia 1940 r. w lesie koło wsi Apolonka pod Janowem funkcjonariusze gestapo i policji bezpieczeństwa rozstrzelali 15 młodych mężczyzn.

Była to jedna z egzekucji przeprowadzonych przez Niemców w ramach AB-Aktion – ausserordentliche Befriedungsaktion, co w tłumaczeniu na język polski brzmi nadzwyczajna akcja pacyfikacyjna. Objęła ona swym zasięgiem całe terytorium Polski okupowane przez Niemców. Autorem tego terminu był generalny gubernator Hans Frank. Bogatym źródłem informacji w tym zakresie jest tzw. Dziennik Hansa Franka odnaleziony w maju 1945 r. w jego domu w Bawarii, obecnie przechowywany w zasobie Archiwum IPN. Po raz pierwszy nazwa AB-Aktion - ausserordentliche Befriedungsaktion pojawiła się w przemówieniu Hansa Franka w dniu 16 maja 1940 r., a już 30 maja omówił on szczegółowo cel i zadania akcji AB. Więźniowie ujęci w akcji AB mieli być mordowani na miejscu, tj. z reguły w pobliżu miejsca uwięzienia. Mord wykonywany na więźniu miała poprzedzać procedura policyjnego sądu doraźnego, aby wywołać wrażenie, że jest to egzekucja wyroku.

W Częstochowie akcja rozpoczęła się w nocy z 3 na 4 czerwca 1940 r. Aresztowania były prowadzone przez policję porządkową i funkcjonariuszy gestapo w oparciu o wcześniej przygotowane listy. Niektóre osoby już uprzednio były więzione przez gestapo. Umieszczano je w więzieniu w Częstochowie. Aresztowania dotknęły środowisko inteligenckie oraz robotnicze w zakresie, w jakim ciążyły podejrzenia o przynależności do ruchu oporu.

Egzekucje przeprowadzono w dniach 28, 29 czerwca, 1, 3, 4 lipca, 13 sierpnia, 16 i 25 września 1940 roku na terenie miejscowości Olsztyn, Apolonka i Wygoda (w pobliżu Częstochowy), przez rozstrzelanie ok. 90 Polaków.

Szczegóły prowadzonego postępowania – w załączonym postanowieniu Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach.

do góry