Nawigacja

Aktualności

Prezentacja wystaw IPN w Muzeum PRL w Rudzie Śląskiej do 30 września 2017

W dniach od 1 maja do 30 września 2017 r. zapraszamy Państwa do odwiedzenia Muzeum PRL w Rudzie Śląskiej, w którym prezentowane są wystawy przygotowane przez Instytut Pamięci Narodowej. Placówka prowadzona jest przez Fundację Minionej Epoki z siedzibą w Rudzie Śląskiej.

Prezentowane wystawy:

Wystawa, przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN w Katowicach, składa się z 20 paneli, które w przystępnej formie przybliżają realia 1945 r. na Górnym Śląsku. Na poszczególnych planszach zaprezentowano zagadnienia związane m.in. z okupacją niemiecką, zakończeniem działań wojennych oraz wkroczeniem Armii Sowieckiej na Górny Śląsk, deportacjami mieszkańców tego regionu do ZSRS, tworzeniem się polskiej administracji, polityką narodowościową (weryfikacja i rehabilitacja), wysiedleniem ludności niemieckiej, funkcjonowaniem systemu obozowego i odbudową życia społeczno-gospodarczego.

Powyższe tematy zostały zilustrowane fotografiami, dokumentami, afiszami i wycinkami prasowymi. Zebrany materiał ikonograficzny pochodzi z placówek muzealnych (Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Muzeum w Gliwicach, Muzeum Historii Katowic, Muzeum w Rybniku, Muzeum w Wodzisławiu Śląskim, Muzeum Miejskiego w Zabrzu), Archiwum Państwowego w Katowicach, Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, Bundesarchiv w Koblencji, Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu oraz z kolekcji osób prywatnych.

Autor scenariusza wystawy – Tomasz Gonet

Współpraca – Monika Bortlik-Dźwierzyńska

Konsultant merytoryczny – dr hab. Adam Dziurok

Projekt graficzny – Barbara Lepacka

Ekspozycja prezentuje wyniki prac ekshumacyjnych i identyfikacyjnych, prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej oraz Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie w ramach ogólnopolskiego projektu badawczego „Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego z lat 1944–1956” oraz Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów (PBGOT).

Wystawa ma na celu ocalenie od zapomnienia pomordowanych przez UB i pochowanych w nieznanych jak dotąd miejscach. Na dwóch pierwszych planszach został zaprezentowany przebieg prac ekshumacyjnych oraz identyfikacyjnych. Pozwoli to szerokiej publiczności zapoznać się ze specyfiką pracy archeologów, antropologów czy genetyków, którzy współpracowali z historykami przy tym projekcie.

Od ponad dwudziestu lat trwa powolny proces przywracania pamięci o ofiarach reżimu komunistycznego w Polsce. W większości chowano je potajemnie, w nieoznaczonych, często zbiorowych, mogiłach. Podejmowano też działania, mające utrudnić identyfikację ofiar. Przez dziesięciolecia przedstawiciele reżimu komunistycznego starali się zatrzeć ślady zbrodni. Dla rodzin zamordowanych oznaczało to często dożywotnią niepewność losu ich bliskich oraz uniemożliwiało ostatnie pożegnanie czy odwiedzanie grobów. Przywracając pamięć o ofiarach, należy zwrócić im tożsamość celowo zatartą przez komunistów. To powinność pokolenia Polaków żyjących w wolnej Polsce.

Prace związane z identyfikacjami w ramach projektu badawczego wymogły nawiązanie oficjalnej współpracy IPN oraz Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. W ramach porozumienia powołano PBGOT. Celem powołania PBGOT było stworzenie banku DNA do gromadzenia materiału genetycznego ofiar totalitaryzmów i ich krewnych. Zakres działalności został określony na lata 1939–1956, obejmował on ofiary XX-wiecznych totalitaryzmów: hitlerowskiego i stalinowskiego, a także osoby zaginione i zamordowane w wyniku konfliktów zbrojnych XX w., m.in. żołnierzy poległych we wrześniu 1939 r. w obronie polskich granic, osoby cywilne zaginione w okresie niemieckiej i sowieckiej okupacji, a także poległe w Powstaniu Warszawskim. Rozpoczęte na PUM badania genetyczne umożliwiły pierwsze identyfikacje ofiar reżimu komunistycznego po trzech miesiącach od powstania bazy. W przeciągu pierwszego roku funkcjonowania zebrano materiał od przeszło 400 członków rodzin ofiar. Na wystawie zostaną zaprezentowane sylwetki 28 zidentyfikowanych postaci.

Jest to wspólne przedsięwzięcie Instytutu Pamięci Narodowej, Węgierskiego Instytutu Kultury w Warszawie i węgierskiego odpowiednika IPN – Komitetu Pamięci Narodowej (Nemzeti Emlékezet Bizottságának – NEB). Ich celem jest przybliżenie wypadków z 1956 roku w Polsce i na Węgrzech oraz ukazanie uniwersalnego dążenia do wolności ludzi żyjących w systemie komunistycznym. Jest to również okazja do pokazania losów dwóch narodów, które mimo różnej historii w czasie II wojny światowej znalazły się po tej samej stronie żelaznej kurtyny, oraz losów ludzi, którzy mimo trudnej sytuacji umieli walczyć o wolność, nieść sobie wzajemnie pomoc i dawać wsparcie. Równolegle w przekazie będzie akcentowany polski wymiar roku 1956, począwszy od antykomunistycznej rewolty mieszkańców Poznania w 1956 roku.

Prezentowana wystawa jest jednym w z elementów wspólnych działań Instytutu Pamięci Narodowej, Komitetu Pamięci Narodowej i Węgierskiego Instytutu Kultury w Warszawie, realizowanych w związku z przypadającą w tym roku 60. rocznicą wydarzeń 1956 roku w Polsce i na Węgrzech. Główny przekaz podporządkowany jest idei walki o wolność i prawdę oraz solidarności między narodem polskim i węgierskim, niezależnej od dekretowanej odgórnie przyjaźni. Celem jest przybliżenie wypadków z 1956 roku w Polsce i na Węgrzech oraz ukazanie uniwersalnego dążenia do wolności ludzi żyjących w systemie komunistycznym. Jest to również okazja do pokazania losów dwóch narodów, które mimo różnej historii w czasie II wojny światowej znalazły się po tej samej stronie żelaznej kurtyny, oraz losów ludzi, którzy mimo trudnej sytuacji umieli walczyć o wolność, nieść sobie wzajemnie pomoc i dawać wsparcie. Równolegle w przekazie jest akcentowany polski wymiar roku 1956, począwszy od antykomunistycznej rewolty mieszkańców Poznania w 1956 roku. Działania te odbywają się pod wspólnym hasłem „1956. Polacy i Węgrzy. Razem pamiętamy”.

Wystawa została przygotowywana równolegle w wersji polsko-angielskiej (na potrzeby prezentacji w Polsce) i w węgiersko-angielskiej (na potrzeby prezentacji na Węgrzech).

Muzeum PRL w Rudzie Śląskiej, przy ul. Zajęczej 42, czynne jest sezonowo, od 29 kwietnia do 30 września. Zapraszamy od środy do niedzieli w godzinach 10.00-18.00.

 

 

do góry